Tengill á forsíðu ASÍ
Leit
  • IS
  • EN
  • PL
  • Um vinnuréttarvefinn
    • Um vinnuréttarvefinn
    Vinnuréttur
    • Réttindi og skyldur
    • Stéttarfélög og vinnudeilur
    • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
    • Fæðingar- og foreldraorlof
    • Evrópskur vinnuréttur
    • Alþjóðlegur vinnuréttur
    • Icelandic labour law
  • Fréttir
    • Almennar fréttir
    • Fréttir af kjarasamningum
    • Verðlagsfréttir
    • COVID 19 - Upplýsingar fyrir launafólk
    • Kófið og hrunið: lærdómur og leiðin fram á við 
    • Sköpum 7000 störf strax!
    Útgáfa
    • Skýrslur og bæklingar
    • Hagvísar
    • Merki
    • Vinnan (vefrit)
    Miðlun
    • Sjónvarp ASÍ
    • Hlaðvarp
    • Streymi
    Samstarfsverkefni
    • Bjarg íbúðafélag
    • Einn réttur – ekkert svindl!
    • Tímaskráningarappið Klukk
    • Volunteering in Iceland
    Viðburðadagatal
    • Viðburðir
  • Hlutverk og saga
    • Hvað er ASÍ?
    • Stefna
    • Verðlagseftirlit ASÍ
    • Umsagnir um þingmál
    • Listasafn ASÍ
    • Saga ASÍ
    • Persónuverndaryfirlýsing ASÍ
    Skipulag
    • Aðildarfélög
    • Þing
    • Miðstjórn
    • Forseti
    • Skrifstofa
    • Lög ASÍ, reglugerðir og reglur
    • ASÍ-UNG
    Starfsfólk
    • Starfsfólk
    Fræðsla
    • Félagsmálaskóli alþýðu
    • Skólakynningar
    • Minningarsjóður Eðvarðs Sigurðssonar
    Samstarf
    • Norðurlönd
    • Evrópa
    • Alþjóðlegt samstarf
Language:
  • Íslenska (IS)
  • English (EN)
  • Polski (PL)
ALGENG LEITARORÐ
  • Vinnuréttarvefur
  • Fréttir og útgáfa
  • Um ASÍ
  • Skýrslur og bæklingar
  1. Forsíða
  2. Vinnuréttarvefur
  3. Vinnuréttur
  4. Stéttarfélög og vinnudeilur
  5. Vinnustöðvanir
  6. Verkföll
  7. Lögbann á verkfallsvörslu
  • Vinnuréttarvefur
    • Um vinnuréttarvefinn
      • Um vinnuréttarvefinn
    • Vinnuréttur
      • Réttindi og skyldur
        • Ráðningarsambönd – stofnun og eðli
          • Stofnun ráðningarsambands og ráðningarsamningar
            • Hvenær verður ráðningarsamband til
            • Ráðningarsamningar – form og efni
            • Áunnin réttindi
            • Val á starfsmönnum
            • Upplýsingagjöf um persónuleg málefni
            • Krafa um framvísun sakarvottorðs
            • Sérstök og óvanaleg samningsákvæði
            • Samkeppnisákvæði
            • Starfsmaður leigir íbúðarhúsnæði af atvinnurekanda
            • Sjómenn og iðnnemar
            • Ráðningarsamningar – hvað ber að varast við gerð þeirra
          • Hlutastörf
            • Hvað er hlutastarf
            • Skyldur atvinnurekanda
            • Uppsögn
            • Lög nr. 10/2004 um starfsmenn í hlutastörfum
            • Tilskipun Evrópusambandsins um hlutastörf
          • Tímabundnar ráðningar
            • Uppsögn
            • Samspil tímabundinnar ráðningar og ótímabundinnar
            • Vernd gegn mismunun
            • Framlenging eða endurnýjun
            • Upplýsingagjöf og endurmenntun
            • Sönnun fyrir tímabundinni ráðningu
          • Fjarvinna
            • Upptaka fjarvinnu
            • Ráðningarkjör og réttindi
            • Skipulag vinnunnar og þjálfun
            • Búnaður
            • Aðbúnaður og hollustuhættir
            • Vernd gagna og einkalífs
          • Breyting á ráðningarkjörum
            • Atvinnurekandi
            • Starfsmaður
            • Tilflutningur í starfi
          • Launamaður eða verktaki
            • Dómaframkvæmd
          • Starfsmannaleigur
          • Nýtt skipulag vinnunnar
          • Vinnustaðaskírteini og vinnustaðaeftirlit
            • Vinnustaðaskírteini
            • Vinnustaðaeftirlit
            • Dagsektir
        • Laun og vinnutími
          • Laun
            • Launahugtakið
            • Lágmarkslaun
            • Dagvinna
            • Yfirvinna
            • Vaktavinna
            • Útkall
            • Afkastahvetjandi launakerfi
            • Heildarlaun - brúttólaun
            • Starfstengd hlunnindi
            • Ólaunuð vinna / “sjálfboðaliðastörf“
          • Greiðsla launa
            • Skuldajöfnuður
            • Launaseðill
            • Gjalddagi
          • Frádráttur frá launum
            • Skattar
            • Lífeyrissjóður
            • Iðgjöld til stéttarfélaga
            • Meðlög
          • Skekkjur í launaútreikningum
            • Vangreidd laun
            • Ofgreidd laun
          • Laun ekki greidd
            • Starfslok vegna verulegra vanefnda
            • Setuverkfall
            • Sjóveðréttur
          • Skráning vinnutíma
          • Vinna fellur niður
        • Orlof og frídagar
          • Ávinnsla orlofs
            • Lengd orlofs
          • Taka orlofs
            • Skattskil á orlofsgreiðslum
            • Útborgun orlofslauna
          • Orlofslaun
            • Útreikningur orlofslauna
            • Útreikningur orlofslauna hjá mánaðarkaupsmönnum
            • Orlofslaun lögð inn á orlofsreikning
            • Orlof innifalið í launum
          • Orlof - veikindi og slys
            • Veikindi í orlofi
            • Orlofsuppbót
            • Veikindi erlendis
            • Ýmis álitamál varðandi útreikning launa
          • Aukafrídagar, aukahelgidagar
            • Aukafrídagar skv. lögum um 40 stunda vinnuviku
            • Aðrir frídagar
            • Ákvæði kjarasamninga um aukahelgidaga
          • Ýmsar reglur tengdar orlofi
            • Vanskil atvinnurekanda á orlofi
            • Orlof og uppsögn
            • Orlof og verkföll
            • Flutningur orlofslauna milli orlofsára
        • Veikindi
          • Lágmarksreglur
          • Veikindaréttur
            • Sjúkdómshugtakið
            • Greiðslur í veikindum
            • Tímalengd greiðslu
            • Talning veikindadaga
            • Brottfall veikindaréttar
            • Tengsl uppsagnar og veikindaréttar
            • Sök starfsmanns
              • Eigin sök og almennur veikindaréttur
              • Eigin sök og veikindaréttur vegna slysa
            • Tilkynningar um veikindi
            • Læknisvottorð
            • Læknisskoðanir
            • Trúnaðarlæknar
            • Fæðingarorlof og veikindi
            • Veikindi í orlofi
            • Er hægt að semja af sér veikindarétt
            • Veikindi barna
        • Vinnuslys og atvinnusjúkdómar
          • Vinnuslys
            • Almenn slys við vinnu
            • Skaðabótaskyld slys við vinnu
            • Slys á leið til eða frá vinnu
            • Slys utan vinnu
            • Tengsl uppsagnar og slysaréttar
          • Atvinnusjúkdómar
            • Almenn réttindi vegna atvinnusjúkdóma
            • Skaðabótaskyldir atvinnusjúkdómar
        • Aðbúnaður og hollustuhættir
          • Áhættumat og heilsuvernd á vinnustöðum
            • Öryggistrúnaðarmenn
            • Tilkynning vinnuslysa
          • Vinnu- og hvíldartímareglur
            • Vinnuumhverfi vaktavinnufólks 
            • Vinnutímareglur eru grundvallarréttindi
          • Vernd mæðra og þungaðra kvenna
          • Vinna barna og unglinga
          • Einelti og kynferðisleg áreitni
          • Eftirlitsheimildir VER
        • Persónuvernd launafólks
          • Vímuefnapróf
            • Getur hver sem er þurft að undirgangast vímuefnapróf
            • Réttmætar og málefnalegar ástæður atvinnurekanda
            • Hvernig skal framkvæma slíkar prófanir
            • Meðhöndlun upplýsinga og gagna sem verða til við vímuefnaprófun
            • Fyrir hvern eru niðurstöður vímuefnaprófs
            • Hvað ef niðurstaða prófsins leiðir í ljós vímuefnanotkun starfsmanns
            • Dómar
          • Rafræn vöktun
            • Hugtakið
            • Skilyrði og forsendur
            • Tegundir rafrænnar vöktunar
        • Jafnrétti á vinnumarkaði
          • Launajafnrétti
          • Bann við mismunun
        • Uppsögn ráðningarsambands
          • Uppsögn
            • Uppsagnarfrestur
            • Vinna á uppsagnarfresti
            • Framkvæmd uppsagna
            • Skaðabætur vegna ólögmætra uppsagna
          • Takmarkanir á uppsagnarrétti
            • Almennt bann við mismunun
            • Skoðanafrelsi launafólks
            • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
            • Forgangsréttarákvæði kjarasamninga 
            • Jafnrétti
            • Starfsaldur
            • Fæðingar- og foreldraorlof 
            • Fjölskylduábyrgð starfsmanna 
            • Sérákvæði um fatlaða
            • Námssamningar
            • Aðilaskipti að fyrirtækjum 
            • Í veikindum og launalausu leyfi ?
          • Starfslok vegna brota
            • Réttarheimildir
            • Brot launamanns
            • Brot atvinnurekanda
          • Hópuppsagnir
            • Undanþágur
            • Upplýsingar og samráð
            • Tilkynning til svæðismiðlunar
            • 30 daga reglan
            • Kjarasamningar um hópuppsagnir
        • Riftun ráðningarsambands
          • Réttarheimildir
            • Kjarasamningar
            • Lög
          • Almenn skilyrði riftunar
            • Aðvörun
            • Tómlæti
          • Riftun atvinnurekanda
            • Almenn skilyrði
            • Aðvörun, áminning, tilkynning
            • Brotthlaup úr starfi
            • Brot á hlýðniskyldu 
            • Slæleg vinnubrögð
            • Vímuefnaneysla 
            • Brot á trúnaðarskyldu
            • Uppljóstrarar
            • Brot á öryggisreglum
            • Réttur til að halda eftir launum
            • Skaðabætur
          • Riftun launamanns
            • Gróft brot, réttur til að hverfa úr starfi
            • Aðvörun og tilkynning
            • Skaðabætur
        • Force majeure og slit ráðningar
        • Aðilaskipti að fyrirtækjum
          • Aðilaskipti
          • Fyrirtæki eða hluti fyrirtækis
          • Upplýsingar og samráð
          • Í ráðningarsambandi
          • Yfirfærsla réttinda
          • Uppsagnarvernd starfsmanna
          • Riftun ráðningarsamnings
        • Gjaldþrot atvinnurekanda
          • Ábyrgðarsjóður launa
          • Kröfur launamanna
          • Kröfur lífeyrissjóða
          • Ábyrgðartímabil
          • Undanþágur frá ábyrgð
          • Hámarksábyrgð á kröfum
          • Vextir og kostnaður
          • Ábyrgð án gjaldþrotaskipta
          • Orlof vegna greiðsluerfiðleika
          • Ýmis ákvæði
        • Atvinnuleysistryggingar
          • Hverjir eru tryggðir
          • Aldur umsækjanda
          • Búseta á Íslandi
          • Atvinnuleysi
          • Uppsögn án gildra ástæðna
          • Starfsmissir vegna eigin sakar
          • Vinnufærni
          • Virk atvinnuleit / Starfi hafnað
          • Útreikningur og upphæð atvinnuleysisbóta
          • Bótatímabil - 3 ár
      • Stéttarfélög og vinnudeilur
        • Stéttarfélög
          • Stutt sögulegt ágrip
          • Félagafrelsi
          • Skilgreining og skipulag
            • Félögin skulu opin öllum
            • Gerð kjarasamninga sé eitt af verkefnum félagsins
            • Stéttarfélög eru grunneiningar á vinnumarkaði
            • Félagssvæði
            • Skipulag stéttarfélaga
          • Almennt um hlutverk og skyldur
            • Ábyrgð stjórnarmanna
            • Trúnaðarmannaráð
            • Aðrir trúnaðarmenn og ábyrgðaraðilar
          • Aðild að stéttarfélagi
            • Skilyrði fyrir aðild
            • Félagsgjöld
            • Réttur til að standa utan stéttarfélags
            • Úrsögn úr stéttarfélagi
            • Brottrekstur úr stéttarfélagi
          • Réttindi og skyldur
            • Réttindi félagsmanna
            • Skyldur félagsmanna
            • Stéttarfélög og persónuvernd
          • Sjóðir stéttarfélaga
            • Félagssjóður
            • Vinnudeilusjóður
            • Sjúkrasjóður
            • Orlofssjóður
            • Lífeyrissjóður
            • Fræðslusjóður
            • Starfsendurhæfingarsjóður
        • Kjarasamningar
          • Aðild að kjarasamningi
          • Efni kjarasamninga
          • Forgangsréttarákvæði
          • Gildissvið kjarasamninga
            • Hverja bindur kjarasamningur
            • Starfsgreinar
            • Landfræðilegt gildissvið
          • Túlkun kjarasamninga
            • Túlkun samnings
            • Fylling
          • Gildistími
            • Uppsögn
          • Undirritun og atkvæðagreiðsla
          • Friðarskylda
            • Umfang
            • Friðarskylda og verkfallsheimild
            • Undantekningar
            • Ábyrgð vegna brottfalls friðarskyldu
            • Brottfall friðarskyldu
        • Ríkissáttasemjari
          • Hlutverk
          • Miðlunartillaga
        • Vinnustöðvanir
          • Hverjir geta efnt til vinnustöðvunar
          • Grundvöllur vinnustöðvunar
          • Verkföll
            • Hvað er verkfall
            • Árangurslausar viðræður og ákvarðanir
            • Atkvæðagreiðsla um verkfall
            • Tilkynning um verkfall
            • Verkfallsstjórn
            • Til hverra tekur verkfall
            • Verkfallsvarsla og verkfallsbrot
            • Lögbann á verkfallsvörslu
            • Afskipti lögreglu
            • Réttarstaða manna í verkfalli
            • Vinna annars staðar í verkfalli
            • Ábyrgð vegna verkfalls
            • Samúðarverkföll
            • Verkföll á opinberum vinnumarkaði
            • Verkfallsréttur og samþykktir ILO
          • Ákvörðun um verkbann
            • Hvað er verkbann
            • Framkvæmd verkbanns
            • Ábyrgð á samningsrofum í verkbanni
            • Verkbann hjá ríki og sveitarfélögum
        • Félagsdómur
          • Hlutverk
            • Brot á lögum 80/1938
            • Brot á kjarasamningi
            • Aðilar æskja dóms
            • Mörk iðnaðar
            • Opinberir starfsmenn
            • Bankamenn
          • Skipan dómsins
          • Dómaraskilyrði og hæfi
          • Málsmeðferð
          • Viðurlög
          • Staða Félagsdóms
        • Almennur og opinber vinnumarkaður-samanburður
          • Lagaumhverfi stéttarfélaga
            • Stéttarfélagsaðild
            • Samningsaðild
            • Verkföll
          • Réttindi launafólks
            • Lagaumhverfi
            • Ráðning í starf
            • Uppsagnarfrestur
            • Orlofsréttur
            • Veikindaréttur
            • Slysatryggingar launafólks
            • Fæðingar - og foreldraorlof
            • Fræðslusjóðir og starfsmenntamál
            • Lífeyrissjóðir
      • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
        • Skilgreining hugtaksins trúnaðarmaður
        • Hlutverk trúnaðarmanna - fulltrúar stéttarfélaga og starfsmanna
          • Lögbundið samráð (sérstök lagaákvæði)
        • Val og tilkynning trúnaðarmanna
          • Kosning trúnaðarmanns
          • Tilkynning til atvinnurekanda um skipan trúnaðarmanns
        • Ráðningarvernd trúnaðarmanna
          • Tilefni uppsagna
            • Verkefnaskortur
            • Skipulagsbreytingar
            • Uppsögn vegna aldurs
            • Brot í starfi, óstundvísi, frammistaða,óheiðarleiki, trúnaðarbrestur
            • Ólögleg verkföll og óleyfileg fundarhöld
            • Réttur til þess að flytja trúnaðarmann milli deilda
          • Úrræði vegna uppsagna og brottreksturs
        • Menntun trúnaðarmanna
        • Öryggistrúnaðarmenn
      • Fæðingar- og foreldraorlof
        • Fæðingarorlof
          • Réttur til fæðingarorlofs
          • Lengd fæðingarorlofs
            • Lenging vegna veikinda barns
            • Lenging vegna veikinda móður
          • Tilkynning um töku fæðingarorlofs
          • Sveigjanleiki í orlofstöku
          • Greiðslur í fæðingarorlofi
            • Fæðingarstyrkur til foreldris utan vinnumarkaðar eða í minna en 25% starfi
            • Fæðingarstyrkur til foreldra í fullu námi
          • Umsókn um greiðslur í fæðingarorlofi
          • Sérreglur (fjölburafæðingar, andvanafæðing, veikindi o.fl. )
          • Vernd gegn uppsögnum
          • Uppsöfnun og vernd réttinda
          • Vinnuvernd mæðra og þungaðra kvenna
            • Mat á áhættuþáttum
            • Tímabundin breyting á vinnuskilyrðum o.fl.
            • Leyfi frá störfum
            • Tilvik þar sem vinna er bönnuð
            • Bann við vinnu og næturvinna
            • Réttur til mæðraskoðunar á launum
            • Brjóstagjöf
            • Veikindi á meðgöngu
            • Brot á reglum - skaðabætur og viðurlög
          • Ágreiningur
          • Umsóknareyðublöð og gagnlegir tenglar
        • Foreldraorlof
          • Réttur til foreldraorlofs
          • Tilhögun foreldraorlofs
          • Tilkynning og ákvörðun um töku foreldraorlofs
          • Vernd uppsafnaðra réttinda
          • Vernd gegn uppsögnum
          • Réttur til starfs
      • Evrópskur vinnuréttur
        • EES réttur og landsréttur
        • Vinnumarkaður
          • Hópuppsagnir - EES
          • Aðilaskipti að fyrirtækjum - EES
          • Gjaldþrot atvinnurekanda - EES
          • Upplýsingar um ráðningarkjör - EES
          • Evrópskt samstarfsráð - EES
          • Útsendir starfsmenn - EES
            • Innleiðing tilskipunar 96/71/EC
            • Dómar
          • Foreldraorlof - EES
          • Hlutastörf - EES
          • Tímabundnir ráðningarsamningar - EES
          • Upplýsingar og samráð
        • Jafnrétti kvenna og karla á vinnumarkaði – EES
          • Jöfn laun kvenna og karla - EES
          • Aðgangur að störfum - EES
          • Sönnunarbyrði í málum er varða mismunun vegna kynferðis - EES
          • Almannatryggingakerfi einstakra starfsgreina - EES
          • Öryggi þungaðra kvenna - EES
          • Foreldraorlof - EES
        • Vinnuvernd
          • Öryggisráðstafanir á vinnustöðum
          • Ákveðnir hópar starfsmanna
          • Vinnustaðir
          • Vinnu- og hvíldartími
        • Frjáls för launafólks
      • Alþjóðlegur vinnuréttur
        • Alþjóðavinnumálastofnunin - ILO
        • Samþykktir ILO
        • Due diligence – samfélagsleg ábyrgð
      • Icelandic labour law
        • Labour Market and Trade Unions
          • The Icelandic Confederation of Labour (ASI)
            • Federations affiliated to ASI
            • Unions directly affiliated to ASI
          • Trade Unions
            • Priority clauses
          • Workplace representation
          • Strikes
          • Political rights of workers
          • Union funds
          • Collective agreements
            • Content of collective agreements
            • Occupational and geographical coverage
            • Types of Collective agreements
            • Period of validity
            • Confidential ballots
            • Industrial peace
          • Access to the labour market
            • Non-discrimination
            • Age limits
            • Professional qualifications
            • Foreign workers
        • Contract of Employment and related rules
          • Written statement or contract of employment
          • Changes in terms
          • Termination of contract
          • Part-time workers
          • Fixed-term work
          • Young workers
            • Prohibited work
            • Working hours
        • Wages and working time
          • Working time
            • Day time and over time work
            • Shift work
          • Meal and Coffee breaks
          • Public holidays
            • Transfer of public holidays
            • Christmas and Holiday bonus
          • Pay statement (pay slip)
            • Particulars of a written pay statement
          • Taxes and contributions
        • Holidays and holiday allowance
          • Holiday allowance
            • Accrued holiday allowance
            • Holiday allowance account
            • Workers earning a monthly salary
            • Employment termination and holidays
          • Holiday period
            • Holiday outside the holiday period
            • Worker falls sick before or during holiday
        • Sickness and accidents
          • Additional rights under collective agreements
            • Trade unions belonging to SAMIDN
            • Trade unions belonging to SGS
            • Trade unions belonging to LIV
            • Trade unions belonging to RSI and MATVIS
          • Accruement of rights during absence
          • Transfer of acquired rights
          • Attending sick children and other compelling family reasons
          • Union Sickness Fund
          • Virk - Vocational Rehabilitation Fund
          • Accidents at work and occupational diseases
            • Medical expenses
            • Insurance for death, accident and disability
            • Statutory occupational injury insurance
            • Accountable employer
            • Reporting to the Administration of Occupational Safety and Health
        • Rest and maximum working time
          • Weekly working time
          • Daily rest
          • Weekly day off
          • Night workers
        • Termination of employment
          • Notice periods
            • Statutory rights
            • Rights under collective agreements
          • Employment protection
        • Gender equality
          • Pay equality
          • Equality programs
          • Work and family life
          • Sexual harassment
          • Complaints and damages
        • Maternity and paternal rights
          • Maternity/paternity leave
          • Maternity/paternal benefits
          • Safety and health of pregnant women
          • Parental leave – unpaid
          • Employment protection
        • Pension funds
          • Mandatory occupational pension fund
          • Supplementary Pension
          • Statutory pension
        • Protection of personal data
          • Personal data
          • Data Processing
          • Electronic surveillance
          • E-mail and internet use
        • Health and safety
        • Transfer of undertakings
        • Foreign workers
          • Workers from Europe
            • Posted workers
            • Temporary agency workers
          • Workers from third countries - Work permits
            • Temporary work permits
            • Permanent work permits
            • Specialist work permit
            • Four weeks exemption
          • Agreement on foreign workers
        • Icelandic Collective labour law (summary)
          • Basic legislation
            • The private sector
            • The public sector
          • The negotiating parties
            • The unions
            • The employers
          • Collective bargaining
            • Schedule of negotiations
            • The process
            • Agreement is reached - voting
            • Compromise proposal
            • Industrial peace
          • Strikes and lockouts (work stoppages)
            • The public sector
          • Priority clauses
          • Deduction of union fees
  • Fréttir og útgáfa
    • Fréttir
      • Almennar fréttir
      • Fréttir af kjarasamningum
      • Verðlagsfréttir
      • COVID 19 - Upplýsingar fyrir launafólk
      • Kófið og hrunið: lærdómur og leiðin fram á við 
      • Sköpum 7000 störf strax!
    • Útgáfa
      • Skýrslur og bæklingar
      • Hagvísar
      • Merki
      • Vinnan (vefrit)
    • Miðlun
      • Sjónvarp ASÍ
      • Hlaðvarp
      • Streymi
    • Samstarfsverkefni
      • Bjarg íbúðafélag
      • Einn réttur – ekkert svindl!
      • Tímaskráningarappið Klukk
      • Volunteering in Iceland
    • Viðburðadagatal
      • Viðburðir
  • Um ASÍ
    • Hlutverk og saga
      • Hvað er ASÍ?
      • Stefna
        • Kjarasamningar
          • Kjarasamningar 2019
          • Kjarasamningar 2016
          • Kjarasamningar 2015
          • Kjarasamningar 2013
          • Kjarasamningar 2011
          • Kjarasamningar 2008
        • Samfélagssáttmáli um félagslegan stöðugleika
        • Alþjóðamál
        • Atvinnumál
        • Húsnæðismál
        • Jafnréttis- og fjölskyldumál
        • Lífeyrismál
          • Samningar um lífeyrismál
          • Stefnumótun ASÍ í lífeyrismálum
          • Fjárhagur lífeyrissjóðanna
          • Greinar og gagnlegt efni um lífeyrismál
          • Gagnlegir tenglar
          • Önnur umfjöllun um lífeyrismál á vettvangi ASÍ
        • Menntamál
        • Skattamál
        • Umhverfismál
        • Velferðarmál
        • Stefna ASÍ í vinnuverndarmálum
        • Rétta leiðin - frá kreppu til lífsgæða
      • Verðlagseftirlit ASÍ
      • Umsagnir um þingmál
      • Listasafn ASÍ
      • Saga ASÍ
      • Persónuverndaryfirlýsing ASÍ
    • Skipulag
      • Aðildarfélög
        • Starfsgreinasamband Íslands
        • Landssamband íslenzkra verzlunarmanna
        • Samiðn
        • Rafiðnaðarsamband Íslands
        • Sjómannasamband Íslands
        • Félög með beina aðild að ASÍ
      • Þing
      • Miðstjórn
        • Starfsnefndir miðstjórnar
        • Ályktanir miðstjórnar ASÍ
        • Fulltrúar ASÍ í nefndum og ráðum
      • Forseti
      • Skrifstofa
      • Lög ASÍ, reglugerðir og reglur
        • Lög ASÍ
        • Reglugerðir og reglur
          • Þingsköp ASÍ
            • 1. Upphaf þings – Afgreiðsla kjörbréfa 
            • 2. Stjórn þingsins
            • 3. Nefndir
            • 4. Umræður
            • 5. Tillögur, lagabreytingar og atkvæðagreiðsla
            • 6. Kosningar
            • 7. Afgreiðsla og breyting þingskapa
            • Atriðisorðaskrá
          • Viðmiðunarreglur um réttindi og skyldur stjórnarmanna í aðildarsamtökum ASÍ
            • 1. Inngangur
            • 2. Réttindi og skyldur stjórnarmanna
            • 3. Um framkvæmdastjóra og starfsmenn 
            • 4. Siðareglur, þagnarskylda og persónuvernd
            • 5. Sjóðir og hlutverk þeirra
            • 6. Bókhald og reikningsskil
          • Reglugerð um bókhald og ársreikninga aðildarsamtaka ASÍ
            • I. Kafli – Bókhald og áætlanagerð
            • II. Kafli – Ársreikningur, endurskoðun og aðrar fjárhagslegar upplýsingar
          • Reglugerð um leynilega allsherjar atkvæðagreiðslu meðal félagsmanna aðildarsamtaka ASÍ
            • I. Kafli – Hvenær er skylt að viðhafa allsherjaratkvæðagreiðslu
            • II. Kafli – Form og framkvæmd allsherjaratkvæðagreiðslu
            • III. Kafli – Almenn allsherjaratkvæðagreiðsla um kjarasamning og boðun vinnustöðvunar
            • IV. Kafli – Önnur ákvæði
          • Kosningar á félagsfundum
          • Viðmiðunarreglugerð fyrir sjúkrasjóði aðildarfélaga ASÍ
          • Starfsreglur vegna afgreiðslu á reglugerðum sjúkrasjóða og um mat á framtíðarstöðu 
            • I. Kafli – Skil á reglugerðum og reglugerðarbreytingum
            • II. Kafli – Skil á mati á framtíðarstöðu
          • Starfsreglur vegna umsagna Laganefndar ASÍ
          • Reglur um boðun varamanna á fundi miðstjórnar ASÍ
          • Reglugerð fyrir starfsemi skrifstofu ASÍ
          • Reglugerð um greiðslu ferðakostnaðar þingfulltrúa og vegna formannafunda
          • Skipulagsskrá fyrir minningarsjóð Eðvarðs Sigurðssonar
          • Reglugerð fyrir Listasafn ASÍ
          • Verklag við rafrænar atkvæðagreiðslur
          • Reglur um greiðslur úr Vinnudeilusjóði ASÍ
      • ASÍ-UNG
    • Starfsfólk
      • Starfsfólk
        • Forsetar
        • Skrifstofa framkvæmdastjóra
        • Svið stefnumótunar og greininga
        • Svið kjarasamninga og þjónustu
        • Svið fræðslu og þekkingar
    • Fræðsla
      • Félagsmálaskóli alþýðu
      • Skólakynningar
      • Minningarsjóður Eðvarðs Sigurðssonar
    • Samstarf
      • Norðurlönd
      • Evrópa
      • Alþjóðlegt samstarf
  1. Forsíða
  2. Vinnuréttarvefur
  3. Vinnuréttur
  4. Stéttarfélög og vinnudeilur
  5. Vinnustöðvanir
  6. Verkföll
  7. Lögbann á verkfallsvörslu
  • Um vinnuréttarvefinn
    • Um vinnuréttarvefinn
  • Vinnuréttur
    • Réttindi og skyldur
      • Ráðningarsambönd – stofnun og eðli
        • Stofnun ráðningarsambands og ráðningarsamningar
          • Hvenær verður ráðningarsamband til
          • Ráðningarsamningar – form og efni
          • Áunnin réttindi
          • Val á starfsmönnum
          • Upplýsingagjöf um persónuleg málefni
          • Krafa um framvísun sakarvottorðs
          • Sérstök og óvanaleg samningsákvæði
          • Samkeppnisákvæði
          • Starfsmaður leigir íbúðarhúsnæði af atvinnurekanda
          • Sjómenn og iðnnemar
          • Hvað ber að varast við gerð ráðningarsamninga
        • Hlutastörf
          • Hvað er hlutastarf
          • Skyldur atvinnurekanda
          • Uppsögn
          • Lög nr. 10/2004 um starfsmenn í hlutastörfum
          • Tilskipun Evrópusambandsins um hlutastörf
        • Tímabundnar ráðningar
          • Uppsögn
          • Samspil tímabundinnar ráðningar og ótímabundinnar
          • Vernd gegn mismunun
          • Framlenging eða endurnýjun
          • Upplýsingagjöf og endurmenntun
          • Sönnun fyrir tímabundinni ráðningu
        • Fjarvinna
          • Upptaka fjarvinnu
          • Ráðningarkjör og réttindi
          • Skipulag vinnunnar og þjálfun
          • Búnaður
          • Aðbúnaður og hollustuhættir
          • Vernd gagna og einkalífs
        • Breyting á ráðningarkjörum
          • Atvinnurekandi
          • Starfsmaður
          • Tilflutningur í starfi
        • Launamaður eða verktaki
          • Dómaframkvæmd
        • Starfsmannaleigur
        • Nýtt skipulag vinnunnar
        • Vinnustaðaskírteini og vinnustaðaeftirlit
          • Vinnustaðaskírteini
          • Vinnustaðaeftirlit
          • Dagsektir
      • Laun og vinnutími
        • Laun
          • Launahugtakið
          • Lágmarkslaun
          • Dagvinna
          • Yfirvinna
          • Vaktavinna
          • Útkall
          • Afkastahvetjandi launakerfi
          • Heildarlaun - brúttólaun
          • Starfstengd hlunnindi
          • Ólaunuð vinna / “sjálfboðaliðastörf“
        • Greiðsla launa
          • Skuldajöfnuður
          • Launaseðill
          • Gjalddagi
        • Frádráttur frá launum
          • Skattar
          • Lífeyrissjóður
          • Iðgjöld til stéttarfélaga
          • Meðlög
        • Skekkjur í launaútreikningum
          • Vangreidd laun
          • Ofgreidd laun
        • Laun ekki greidd
          • Starfslok vegna verulegra vanefnda
          • Setuverkfall
          • Sjóveðréttur
        • Skráning vinnutíma
        • Vinna fellur niður
      • Orlof og frídagar
        • Ávinnsla og lengd orlofs
          • Lengd orlofs
        • Taka orlofs
          • Skattskil á orlofsgreiðslum
          • Útborgun orlofslauna
        • Orlofslaun
          • Útreikningur orlofslauna
          • Útreikningur orlofslauna hjá mánaðarkaupsmönnum
          • Orlofslaun lögð inn á orlofsreikning
          • Orlof innifalið í launum
        • Orlof - veikindi og slys
          • Veikindi í orlofi
          • Orlofsuppbót
          • Veikindi erlendis
          • Ýmis álitamál varðandi útreikning launa
        • Aukafrídagar, aukahelgidagar
          • Aukafrídagar skv. lögum um 40 stunda vinnuviku
          • Aðrir frídagar
          • Ákvæði kjarasamninga um aukahelgidaga
        • Ýmsar reglur tengdar orlofi
          • Vanskil atvinnurekanda á orlofi
          • Orlof og uppsögn
          • Orlof og verkföll
          • Flutningur orlofslauna milli orlofsára
      • Veikindi
        • Lágmarksreglur
        • Veikindaréttur
          • Sjúkdómshugtakið
          • Greiðslur í veikindum
          • Tímalengd greiðslu
          • Talning veikindadaga
          • Brottfall veikindaréttar
          • Tengsl uppsagnar og veikindaréttar
          • Sök starfsmanns
          • Tilkynningar um veikindi
          • Læknisvottorð
          • Læknisskoðanir
          • Trúnaðarlæknar
          • Fæðingarorlof og veikindi
          • Veikindi í orlofi
          • Er hægt að semja af sér veikindarétt
          • Veikindi barna
      • Vinnuslys og atvinnusjúkdómar
        • Vinnuslys
          • Almenn slys við vinnu
          • Skaðabótaskyld slys við vinnu
          • Slys á leið til eða frá vinnu
          • Slys utan vinnu
          • Tengsl uppsagnar og slysaréttar
        • Atvinnusjúkdómar
          • Almenn réttindi vegna atvinnusjúkdóma
          • Skaðabótaskyldir atvinnusjúkdómar
      • Aðbúnaður og hollustuhættir
        • Áhættumat og heilsuvernd
          • Öryggistrúnaðarmenn
          • Tilkynning vinnuslysa
        • Vinnu og hvíldartímareglur
          • Vinnuumhverfi vaktavinnufólks
          • Vinnutímareglur eru grundvallarréttindi
        • Vernd mæðra og þungaðra kvenna
        • Vinna barna og unglinga
        • Einelti og kynferðisleg áreitni
        • Eftirlitsheimildir VER
      • Persónuvernd launafólks
        • Vímuefnapróf
          • Getur hver sem er þurft að undirgangast vímuefnapróf
          • Réttmætar og málefnalegar ástæður atvinnurekanda
          • Hvernig skal framkvæma slíkar prófanir
          • Meðhöndlun upplýsinga og gagna sem verða til við vímuefnaprófun
          • Fyrir hvern eru niðurstöður vímuefnaprófs
          • Hvað ef niðurstaða prófsins leiðir í ljós vímuefnanotkun starfsmanns
          • Dómar
        • Rafræn vöktun
          • Hugtakið
          • Skilyrði og forsendur
          • Tegundir rafrænnar vöktunar
      • Jafnrétti á vinnumarkaði
        • Launajafnrétti
        • Bann við mismunun
      • Uppsögn ráðningarsambands
        • Uppsögn
          • Uppsagnarfrestur
          • Vinna á uppsagnarfresti
          • Framkvæmd uppsagna
          • Skaðabætur vegna ólögmætra uppsagna
        • Takmarkanir á uppsagnarrétti
          • Almennt bann við mismunun
          • Skoðanafrelsi launafólks
          • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
          • Forgangsréttarákvæði kjarasamninga
          • Jafnrétti
          • Starfsaldur
          • Fæðingar- og foreldraorlof
          • Fjölskylduábyrgð starfsmanna
          • Sérákvæði um fatlaða
          • Námssamningar
          • Aðilaskipti að fyrirtækjum
          • Í veikindum og launalausu leyfi ?
        • Starfslok vegna brota
          • Réttarheimildir
          • Brot launamanns
          • Brot atvinnurekanda
        • Hópuppsagnir
          • Undanþágur
          • Upplýsingar og samráð
          • Tilkynning til svæðismiðlunar
          • 30 daga reglan
          • Kjarasamningar um hópuppsagnir
      • Riftun ráðningarsambands
        • Réttarheimildir
          • Kjarasamningar
          • Lög
        • Almenn skilyrði riftunar
          • Aðvörun
          • Tómlæti
        • Riftun atvinnurekanda
          • Almenn skilyrði
          • Aðvörun, áminning, tilkynning
          • Brotthlaup úr starfi
          • Brot á hlýðniskyldu
          • Slæleg vinnubrögð
          • Vímuefnaneysla
          • Brot á trúnaðarskyldu
          • Uppljóstrarar
          • Brot á öryggisreglum
          • Réttur til að halda eftir launum
          • Skaðabætur
        • Riftun launamanns
          • Gróft brot, réttur til að hverfa úr starfi
          • Aðvörun og tilkynning
          • Skaðabætur
      • Force majeure og slit ráðningar
      • Aðilaskipti að fyrirtækjum
        • Aðilaskipti
        • Fyrirtæki eða hluti fyrirtækis
        • Upplýsingar og samráð
        • Í ráðningarsambandi
        • Yfirfærsla réttinda
        • Uppsagnarvernd starfsmanna
        • Riftun ráðningarsamnings
      • Gjaldþrot atvinnurekanda
        • Ábyrgðarsjóður launa
        • Kröfur launamanna
        • Kröfur lífeyrissjóða
        • Ábyrgðartímabil
        • Undanþágur frá ábyrgð
        • Hámarksábyrgð á kröfum
        • Vextir og kostnaður
        • Ábyrgð án gjaldþrotaskipta
        • Orlof vegna greiðsluerfiðleika
        • Ýmis ákvæði
      • Atvinnuleysistryggingar
        • Hverjir eru tryggðir
        • Aldur umsækjanda
        • Búseta á Íslandi
        • Atvinnuleysi
        • Uppsögn án gildra ástæðna
        • Starfsmissir vegna eigin sakar
        • Vinnufærni
        • Virk atvinnuleit / starfi hafnað
        • Útreikningur og upphæð atvinnuleysisbóta
        • Bótatímabil
    • Stéttarfélög og vinnudeilur
      • Stéttarfélög
        • Stutt sögulegt ágrip
        • Félagafrelsi
        • Skilgreining og skipulag
          • Félögin skulu opin öllum
          • Gerð kjarasamninga sé eitt af verkefnum félagsins
          • Stéttarfélög eru grunneiningar á vinnumarkaði
          • Félagssvæði
          • Skipulag stéttarfélaga
        • Stjórn félags
          • Ábyrgð stjórnarmanna
          • Trúnaðarmannaráð
          • Aðrir trúnaðarmenn og ábyrgðaraðilar
        • Aðild að stéttarfélagi
          • Skilyrði fyrir aðild
          • Félagsgjöld
          • Réttur til að standa utan stéttarfélags
          • Úrsögn úr stéttarfélagi
          • Brottrekstur úr stéttarfélagi
        • Réttindi og skyldur
          • Réttindi félagsmanna
          • Skyldur félagsmanna
          • Stéttarfélög og persónuvernd
        • Sjóðir stéttarfélaga
          • Félagssjóður
          • Vinnudeilusjóður
          • Sjúkrasjóður
          • Orlofssjóður
          • Lífeyrissjóður
          • Fræðslusjóður
          • Starfsendurhæfingarsjóður
      • Kjarasamningar
        • Aðild að kjarasamningi
        • Efni kjarasamninga
        • Forgangsréttarákvæði
        • Gildissvið kjarasamninga
          • Hverja bindur kjarasamningur
          • Starfsgreinar
          • Landfræðilegt gildissvið
        • Túlkun kjarasamninga
          • Túlkun samnings
          • Fylling
        • Gildistími
          • Uppsögn
        • Undirritun og atkvæðagreiðsla
        • Friðarskylda
          • Umfang
          • Friðarskylda og verkfallsheimild
          • Undantekningar
          • Ábyrgð vegna brottfalls friðarskyldu
          • Brottfall friðarskyldu
      • Ríkissáttasemjari
        • Hlutverk
        • Miðlunartillaga
      • Vinnustöðvanir
        • Hverjir geta efnt til vinnustöðvunar
        • Grundvöllur vinnustöðvunar
        • Verkföll
          • Hvað er verkfall
          • Árangurslausar viðræður og ákvarðanir
          • Atkvæðagreiðsla um verkfall
          • Tilkynning um verkfall
          • Verkfallsstjórn
          • Til hverra tekur verkfall
          • Verkfallsvarsla og verkfallsbrot
          • Lögbann á verkfallsvörslu
          • Afskipti lögreglu
          • Réttarstaða manna í verkfalli
          • Vinna annars staðar í verkfalli
          • Ábyrgð vegna verkfalls
          • Samúðarverkföll
          • Verkföll á opinberum vinnumarkaði
          • Verkfallsréttur og samþykktir ILO
        • Verkbönn
          • Hvað er verkbann
          • Framkvæmd verkbanns
          • Ábygð á samningsrofum í verkbanni
          • Verkbann hjá ríki og sveitarfélögum
      • Félagsdómur
        • Hlutverk
          • Brot á lögum 80/1938
          • Brot á kjarasamningi
          • Aðilar æskja dóms
          • Mörk iðnaðar
          • Opinberir starfsmenn
          • Bankamenn
        • Skipan dómsins
        • Dómaraskilyrði og hæfi
        • Málsmeðferð
        • Viðurlög
        • Staða
      • Almennur og opinber vinnumarkaður - samanburður
        • Lagaumhverfi stéttarfélaga
          • Stéttarfélagsaðild
          • Samningsaðild
          • Verkföll
        • Réttindi launafólks
          • Lagaumhverfi
          • Ráðning í starf
          • Uppsagnarfrestur
          • Orlofsréttur
          • Veikindaréttur
          • Slysatryggingar launafólks
          • Fæðingar-og foreldraorlof
          • Fræðslusjóðir og starfsmenntamál
          • Lífeyrissjóðir
    • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
      • Skilgreining hugtaksins trúnaðarmaður
      • Hlutverk trúnaðarmanna
        • Lögbundið samráð (sérstök lagaákvæði)
      • Val og tilkynning trúnaðarmanna
        • Kosning trúnaðarmanns
        • Tilkynning
      • Ráðningarvernd trúnaðarmanna
        • Tilefni uppsagna
          • Verkefnaskortur
          • Skipulagsbreytingar
          • Uppsögn vegna aldurs
          • Brot í starfi, óstundvísi, frammistaða,óheiðarleiki, trúnaðarbrestur
          • Ólögleg verkföll og óleyfileg fundarhöld
          • Réttur til þess að flytja trúnaðarmann milli deilda
        • Úrræði vegna uppsagna og brottreksturs
      • Menntun trúnaðarmanna
      • Öryggistrúnaðarmenn
    • Fæðingar- og foreldraorlof
      • Fæðingarorlof
        • Réttur til fæðingarorlofs
        • Lengd fæðingarorlofs
          • Lenging vegna veikinda barns
          • Lenging vegna veikinda móður
        • Tilkynning um töku fæðingarorlofs
        • Sveigjanleiki í orlofstöku
        • Greiðslur í fæðingarorlofi
          • Fæðingarstyrkur til foreldris utan vinnumarkaðar eða í minna en 25% starfi
          • Fæðingarstyrkur til foreldra í fullu námi
        • Umsókn um greiðslur í fæðingarorlofi
        • Sérreglur (fjölburafæðingar, advanafæðing, veikindi o.fl.)
        • Vernd gegn uppsögnum
        • Uppsöfnun og vernd réttinda
        • Vinnuvernd mæðra og þungaðra kvenna
          • Mat á áhættuþáttum
          • Tímabundin breyting á vinnuskilyrðum o.fl.
          • Leyfi frá störfum
          • Tilvik þar sem vinna er bönnuð
          • Bann við vinnu og næturvinna
          • Réttur til mæðraskoðunar á launum
          • Brjóstagjöf
          • Veikindi á meðgöngu
          • Brot á reglum - skaðabætur og viðurlög
        • Ágreiningur
        • Umsóknareyðublöð og gagnlegir tenglar
      • Foreldraorlof
        • Réttur til foreldraorlofs
        • Tilhögun foreldraorlofs
        • Tilkynning og ákvörðun um töku foreldraorlofs
        • Vernd uppsafnaðra réttinda
        • Vernd gegn uppsögnum
        • Réttur til starfs
    • Evrópskur vinnuréttur
      • EES réttur og landsréttur
      • Réttindi launafólks
        • Hópuppsagnir
        • Aðilaskipti að fyrirtækjum
        • Ábyrgð á launum við gjaldþrot atvinnurekanda
        • Upplýsingar um ráðningarkjör
        • Evrópsk samstarfsráð í fyrirtækjum
        • Útsendir starfsmenn
          • Innleiðing tilskipunar 96/71/EC
          • Dómar
        • Foreldraorlof
        • Hlutastörf
        • Tímabundin ráðning
        • Upplýsingar og samráð í fyrirtækjum
      • Jafnrétti á vinnumarkaði
        • Jöfn laun
        • Aðgangur að störfum
        • Sönnunarbyrði
        • Almannatryggingar
        • Öryggi þungaðra kvenna
        • Foreldraorlof
      • Vinnuvernd
        • Öryggisráðstafanir
        • Ákveðnir hópar
        • Vinnustaðir
        • Vinnu-og hvíldartími
      • Frjáls för launafólks
    • Alþjóðlegur vinnuréttur
      • Alþjóðavinnumálastofnunin - ILO
      • Samþykktir ILO
      • Due diligence – samfélagsleg ábyrgð
    • Icelandic labour law
      • Labour Market and Trade Unions
        • The Icelandic Confederation of Labour (ASI)
          • Federations affiliated to ASI
          • Unions directly affiliated to ASI
        • Trade Unions
          • Priority clauses
        • Workplace representation
        • Strikes
        • Political rights of workers
        • Union funds
        • Collective agreements
          • Content of collective agreements
          • Occupational and geographical coverage
          • Types of Collective agreements
          • Period of validity
          • Confidential ballots
          • Industrial peace
        • Access to the labour market
          • Non-discrimination
          • Age limits
          • Professional qualifications
          • Foreign workers
      • Contract of Employment and related rules
        • Written statement or contract of employment
        • Changes in terms
        • Termination of contract
        • Part-time workers
        • Fixed-term work
        • Young workers
          • Prohibited work
          • Working hours
      • Wages and working time
        • Working time
          • Day time and over time work
          • Shift work
        • Meal and Coffee breaks
        • Public holidays
          • Transfer of public holidays
          • Christmas and Holiday bonus
        • Pay statement (pay slip)
          • Particulars of a written pay statement
        • Taxes and contributions
      • Holidays and holiday allowance
        • Holiday allowance
          • Accrued holiday allowance
          • Holiday allowance account
          • Workers earning a monthly salary
          • Employment termination and holidays
        • Holiday period
          • Holiday outside the holiday period
          • Worker falls sick before or during holiday
      • Sickness and accidents
        • Additional rights under collective agreements
          • Trade unions belonging to SAMIDN
          • Trade unions belonging to SGS
          • Trade unions belonging to LIV
          • Trade unions belonging to RSI and MATVIS
        • Accruement of rights during absence
        • Transfer of acquired rights
        • Attending sick children and other compelling family reasons
        • Union Sickness Fund
        • Virk - Vocational Rehabilitation Fund
        • Accidents at work and occupational diseases
          • Medical expenses
          • Insurance for death, accident and disability
          • Statutory occupational injury insurance
          • Accountable employer
          • Reporting to the Administration of Occupational Safety and Health
      • Rest and maximum working time
        • Weekly working time
        • Daily rest
        • Weekly day off
        • Night workers
      • Termination of employment
        • Notice periods
          • Statutory rights
          • Rights under collective agreements
        • Employment protection
      • Gender equality
        • Pay equality
        • Equality programs
        • Work and family life
        • Sexual harassment
        • Complaints and damages
      • Maternity and paternal rights
        • Maternity/paternity leave
        • Maternity/paternal benefits
        • Safety and health of pregnant women
        • Parental leave – unpaid
        • Employment protection
      • Pension funds
        • Mandatory occupational pension fund
        • Supplementary Pension
        • Statutory pension
      • Protection of personal data
        • Personal data
        • Data Processing
        • Electronic surveillance
        • E-mail and internet use
      • Health and safety
      • Transfer of undertakings
      • Foreign workers
        • Workers from Europe
          • Posted workers
          • Temporary agency workers
        • Workers from third countries - Work permits
          • Temporary work permits
          • Permanent work permits
          • Specialist work permit
          • Four weeks exemption
        • Agreement on foreign workers
      • Icelandic Collective labour law (summary)
        • Basic legislation
          • The private sector
          • The public sector
        • The negotiating parties
          • The unions
          • The employers
        • Collective bargaining
          • Schedule of negotiations
          • The process
          • Agreement is reached - voting
          • Compromise proposal
          • Industrial peace
        • Strikes and lockouts (work stoppages)
          • The public sector
        • Priority clauses
        • Deduction of union fees

Lögbann á verkfallsvörslu

Lög um kyrrsetningu, lögbann o.fl. 

Í 24. gr. laga nr. 31/1990 um kyrrsetningu, lögbann o.fl., er fjallað um skilyrði lögbanns og segir þar að lögbann megi leggja við byrjaðri eða yfirvofandi athöfn einstaklings eða fyrirsvarsmanns félags eða stofnunar, ef gerðarbeiðandi sannar eða gerir sennilegt að athöfnin brjóti eða muni brjóta gegn lögvörðum rétti hans, að gerðarþoli hafi þegar hafist handa um athöfnina eða muni gera það, og að réttindi hans muni fara forgörðum eða verða fyrir teljandi spjöllum, verði hann knúinn til að bíða dóms um þau. Einnig segir að lögbann verði ekki lagt við stjórnarathöfn þess, sem fer með framkvæmdarvald ríkis eða sveitarfélags.

Lögbann verði ennfremur ekki lagt við athöfn 1. ef talið verði að réttarreglur um refsingu eða skaðabætur fyrir röskun hagsmuna gerðarbeiðanda tryggi þá nægilega, 2. ef sýnt þyki að stórfelldur munur sé á hagsmunum gerðarþola af því að athöfn fari fram, og hagsmunum gerðarbeiðanda af að fyrirbyggja hana, enda setji gerðarþoli eftir atvikum tryggingu fyrir því tjóni, sem athöfnin kunni að baka gerðarbeiðanda.

Samkvæmt þessu verður lögbanni almennt ekki beitt á verkfallsaðgerðir, enda séu þær framkvæmdar í þeim tilgangi að koma í veg fyrir verkfallsbrot og í samræmi við dómaframkvæmd og þær venjur sem tíðkast hafa.  Ef hins vegar ljóst er að með verkfallsaðgerðum séu verkfallsverðir að seilast langt inn á svið löggæslu, eins og reyndin var í Hrd. 1964:596, þar sem aðgerðir beindust að aðila, sem ekki átti í kjaradeilu, þá sé mögulegt að beiðast lögbanns á slíkar gerðir.

Nokkrum sinnum hefur verið krafist lögbanns vegna verkfallsvörslu sem atvinnurekandi hefur talið ólögmæta. Í grein sinni í Úlfljóti 1978 telur Gunnar Sæmundsson að ekki sé hægt að beita lögbanni gegn aðgerðum verkfallsvarða þar sem ekki er hægt að fylgja lögbanni eftir með aðstoð lögreglu og rekur nokkra dóma því til staðfestingar. Undir þessi sjónarmið taka Arnmundur Backman og Gunnar Eydal og bæta við að verkfall án heimildar til verkfallsvörslu sé markleysa. Lögleg verkfallsvarsla verði því ekki stöðvuð með fógetavaldi.

Verkfall BSRB 1977

Í októbermánuði 1977 stóð yfir verkfall BSRB og stöðvuðu verkfallsverðir þá brottför rannsóknarskipsins Árna Friðrikssonar. Varð ágreiningur um réttmæti verkfallsvörslunnar og taldi Hafrannsóknarstofnun að verkfallsverðir gætu ekki stöðvað frjálsa umferð þannig að opinberir embættismenn eða aðrir gætu ekki gegnt skyldustörfum sínum. BSRB benti á að rannsóknarmenn á rannsóknarskipunum  væru í verkfalli en þeir væru aðstoðarmenn sérfræðinga þeirra sem störfuðu á skipunum. Einnig var bent á að í verkföllum væri litið svo á og vísað í vinnurétt og langa venju, að stéttarfélögin, sem að verkfalli standa hafi á hendi framkvæmd verkfalls. Þetta þýði meðal annars að stéttarfélag í verkfalli verði sjálft að gæta þess að verkfallsbrot séu ekki framin og hindra það með öllum tiltækum leiðum, þar með beitingu valds, ef ekki annað dugi. Til þess að ná þessu markmiði séu í verkföllum stofnaðar sérstakar sveitir verkfallsvarða. Vegna ákvæða 10. gr. laga nr. 56/1972 um lögreglumenn geti stéttarfélag í verkfalli ekki vænst stuðnings frá lögreglunni í þeim tilfellum þar sem stéttarfélagið telji að fremja eigi verkfallsbrot. Þannig helgist verkfallsvarsla stéttarfélagsins einnig af þessum fyrirmælum löggjafans um afskiptaleysi lögreglunnar í verkföllum. Fógeti synjaði um lögbannið með úrskurði uppkveðnum 20. október 1977 meðal annars með þeim rökum að með lögum nr. 56/1972 séu mjög takmörkuð þau afskipti sem lögreglumenn megi hafa af vinnudeilum. Lögin hljóti óhjákvæmilega að hafa mjög þrengjandi áhrif á ákvæði 30. gr. laga nr. 18/1949, þar sem lögreglumönnum er sagt skylt að veita aðstoð sína til að halda uppi lögbanni, en tilgangur þess er einmitt sá að fá ólögmætar athafnir hindraðar. Nú verði að telja að þar sem lög bjóði lögreglumönnum ákveðið athafnaleysi, þá bresti fógeta vald til að leggja fyrir lögreglumenn athafnir. Lögbanni, sem sett yrði slík skilyrði yrði ekki hægt að halda uppi og því gagnslaust. Það sé ekki einungis hægt að byggja lögbann á afleiðingum við broti á því, það verði að vera tryggt, að það verði ekki brotið. Þannig verði að skilja lögbannslögin, og sé því ekki hægt að taka kröfu gerðarbeiðanda til greina.

Kassagerð Reykjavíkur

Í Hrd. 1964:596 var fjallað um mörk verkfallsvörslu. Hafði Kassagerð Reykjavíkur fengið lögbann lagt við því að Dagsbrún hindraði móttöku og flutninga á vörum að og frá verksmiðjuhúsum, sem starfsmenn Kassagerðarinnar, sem ekki voru félagsbundnir í félögum sem áttu í verkfalli önnuðust. Höfðu Dagsbrúnarmenn þráfaldlega hindrað starfsmenn fyrirtækisins, sem voru félagsmenn í Iðju, í störfum sínum við fermingu, akstur og affermingu flutningabifreiða. Enginn Dagsbrúnarmaður hafði verið í starfi hjá Kassagerðinni. Lögbannið var staðfest í undirrétti og sagði þar meðal annars að í málinu sé það atriði eigi til úrlausnar, hvort Dagsbrún hafi brotið gegn ákvæðum laga nr. 80/1938 um stéttarfélög og vinnudeilur, heldur það hvort verkfallsverðirnir hafi haft lagaheimild til þess að hafa réttarvörslu í því efni. Eigi verði séð að 18. gr. laga nr. 80/1938 né heldur 4. gr. laga nr. 50/1940 um lögreglumenn veiti aðilum að vinnustöðvun rétt til þess að taka í sínar eigin hendur réttarvörslu. Aðgerðir verkfallsvarðanna voru því dæmdar ólögmæt réttarvarsla af þeirra hálfu. Hæstiréttur staðfesti þessa niðurstöðu með þeim rökum að hvorki lög um stéttarfélög og vinnudeilur nr. 80/1938 né önnur réttarákvæði hafi veitt Dagsbrún heimild til þeirrar valdbeitingar gegn Kassagerðinni sem sönnuð var í málinu. Niðurstaða málsins var því sú að réttarvarslan sjálf var dæmd ólögmæt, en ekki lagt mat á það hvort um brot á II. kafla laganna um stéttarfélög og vinnudeilur hafi verið að ræða.

Frami 1964

Krafist var lögbanns við verkfallsvörslu félagsmanna Frama, sem voru í verkfalli gegn Landleiðum hf. í janúar 1964. Verkfallsverðir félagsins hindruðu akstur skrifstofustjóra og fulltrúa fyrirtækisins, en akstur framkvæmdastjórans var látinn afskiptalaus. Synjað var um lögbann með þeim rökum að viðkomandi ökumenn væru að vísu starfsmenn Landleiða, en þeirra starfi hjá félaginu hefði ekki verið sá að aka bifreiðum þess, heldur vinna skrifstofustörf. Yrði því ekki talið samkvæmt tilgangi og anda laga um stéttarfélög og vinnudeilur að Landleiðum hafi verið rétt að grípa til þessara manna til þess að vinna störf þeirra sem ættu í verkfalli við félagið. Þannig yrði ekki talið að Frami hafi gerst brotlegur um ólögmætar aðgerðir gagnvart Landleiðum með því að hindra akstur þessara manna á áætlunarbifreiðum félagsins.

Óðal 1973

Í nóvember 1973 kröfðust eigendur Óðals lögbanns á verkfallsvörslu Félags framreiðslumanna, en þeir reyndu að hafa opið fyrir gesti og önnuðust sjálfir framreiðslu og höfðu eiginkonur sínar sér til aðstoðar. Félagsmenn Félags framreiðslumanna fjölmenntu á staðinn og hindruðu gesti í að komast inn. Fógetaréttur synjaði um lögbannið með þeim rökum að lög nr. 80/1938 kvæðu ekki á um nein úrræði til þess að löglegu verkfalli yrði haldið uppi. Hefði jafnan tíðkast að samtök þau sem væru í verkfalli hefðu sjálf séð um að halda uppi þeirri vörslu sem þau teldu nauðsynlega til þess að verkfall mætti verða virkt. Hefðu þessar aðgerðir verið ýmiskonar, þar á meðal að meina öðrum störf þau er stéttarfélagið annaðist og eftir atvikum að koma í veg fyrir aðgang að þeim stað, þar sem verkfall væri. Lögreglumönnum væri í lögum fyrirmunuð önnur afskipti af vinnudeilum en að halda þar eins og annars staðar uppi friði og afstýra skemmdum, meiðslum og vandræðum. Þetta þýddi að lögreglumenn yrðu ekki kvaddir til að hlutast til um tíðkanlegar verkfallsaðgerðir. Yrði að telja að lögbanni yrði ekki beitt gegn slíkum tíðkanlegum aðgerðum aðila að vinnudeilu og breytti þar engu þótt hinn aðilinn teldi þessar aðgerðir ólögmætar gagnvart sér eða valda tjóni.

Var efnið hjálplegt?

Takk fyrir að hjálpa okkur að bæta vefinn!

Vinsamlegast merktu við ástæðu

Í stuttu máli *
Fela
Tengill á forsíðu ASÍ

Alþýðusamband Íslands er stærsta fjöldahreyfing launafólks á landinu. ASÍ er samband 47 stéttarfélaga á almennum vinnumarkaði.

Alþýðusamband Íslands
Guðrúnartúni 1 • 105 Reykjavík
kt. 420169–6209

  • 53 55 600
  • asi@asi.is
  • Facebook-síða ASÍ
  • YouTube-rás ASÍ

VINNURÉTTUR

  • Um vinnuréttarvefinn
  • Vinnuréttur

FRÉTTIR OG ÚTGÁFA

  • Fréttir
  • Útgáfa
  • Samstarfsverkefni
  • Hlaðvarp
  • Sjónvarp ASÍ

UM ASÍ

  • Hvað er ASÍ?
  • Þing
  • Forseti
  • Starfsfólk

Vafrakökur

Við notum vafrakökur til að bæta vefinn. Fyrir frekari upplýsingar getur þú skoðað skilmála um meðferð persónuupplýsinga á vefnum.

Notkunarskilmálar um persónuvernd

Veldu leið til að hafa samband við ASÍ

Tölvupóstur Algengar spurningar