Tengill á forsíðu ASÍ
Leit
  • IS
  • EN
  • PL
  • Um vinnuréttarvefinn
    • Um vinnuréttarvefinn
    Vinnuréttur
    • Réttindi og skyldur
    • Stéttarfélög og vinnudeilur
    • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
    • Fæðingar- og foreldraorlof
    • Evrópskur vinnuréttur
    • Alþjóðlegur vinnuréttur
    • Icelandic labour law
  • Fréttir
    • Almennar fréttir
    • Fréttir af kjarasamningum
    • Verðlagsfréttir
    • COVID 19 - Upplýsingar fyrir launafólk
    • Kófið og hrunið: lærdómur og leiðin fram á við 
    • Sköpum 7000 störf strax!
    Útgáfa
    • Skýrslur og bæklingar
    • Mánaðaryfirlit stefnumótunar og greiningar
    • Vinnan (vefrit)
    • Merki
    Miðlun
    • Sjónvarp ASÍ
    • Hlaðvarp
    • Streymi
    Samstarfsverkefni
    • Bjarg íbúðafélag
    • Einn réttur – ekkert svindl!
    • Tímaskráningarappið Klukk
    • Volunteering in Iceland
    Viðburðadagatal
    • Viðburðir
  • Hlutverk og saga
    • Hvað er ASÍ?
    • Stefna
    • Verðlagseftirlit ASÍ
    • Umsagnir um þingmál
    • Listasafn ASÍ
    • Saga ASÍ
    • Persónuverndaryfirlýsing ASÍ
    Skipulag
    • Aðildarfélög
    • Þing
    • Miðstjórn
    • Forseti
    • Skrifstofa
    • Lög ASÍ, reglugerðir og reglur
    • ASÍ-UNG
    Starfsfólk
    • Starfsfólk
    Fræðsla
    • Félagsmálaskóli alþýðu
    • Skólakynningar
    • Minningarsjóður Eðvarðs Sigurðssonar
    Samstarf
    • Norðurlönd
    • Evrópa
    • Alþjóðlegt samstarf
Language:
  • Íslenska (IS)
  • English (EN)
  • Polski (PL)
ALGENG LEITARORÐ
  • Vinnuréttarvefur
  • Fréttir og útgáfa
  • Um ASÍ
  • Skýrslur og bæklingar
  1. Forsíða
  2. Vinnuréttarvefur
  3. Vinnuréttur
  4. Stéttarfélög og vinnudeilur
  5. Kjarasamningar
  6. Undirritun og atkvæðagreiðsla
  • Vinnuréttarvefur
    • Um vinnuréttarvefinn
      • Um vinnuréttarvefinn
    • Vinnuréttur
      • Réttindi og skyldur
        • Ráðningarsambönd – stofnun og eðli
          • Stofnun ráðningarsambands og ráðningarsamningar
            • Hvenær verður ráðningarsamband til
            • Ráðningarsamningar – form og efni
            • Áunnin réttindi
            • Val á starfsmönnum
            • Upplýsingagjöf um persónuleg málefni
            • Krafa um framvísun sakarvottorðs
            • Sérstök og óvanaleg samningsákvæði
            • Samkeppnisákvæði
            • Starfsmaður leigir íbúðarhúsnæði af atvinnurekanda
            • Sjómenn og iðnnemar
            • Ráðningarsamningar – hvað ber að varast við gerð þeirra
          • Hlutastörf
            • Hvað er hlutastarf
            • Skyldur atvinnurekanda
            • Uppsögn
            • Lög nr. 10/2004 um starfsmenn í hlutastörfum
            • Tilskipun Evrópusambandsins um hlutastörf
          • Tímabundnar ráðningar
            • Uppsögn
            • Samspil tímabundinnar ráðningar og ótímabundinnar
            • Vernd gegn mismunun
            • Framlenging eða endurnýjun
            • Upplýsingagjöf og endurmenntun
            • Sönnun fyrir tímabundinni ráðningu
          • Fjarvinna
            • Upptaka fjarvinnu
            • Ráðningarkjör og réttindi
            • Skipulag vinnunnar og þjálfun
            • Búnaður
            • Aðbúnaður og hollustuhættir
            • Vernd gagna og einkalífs
          • Breyting á ráðningarkjörum
            • Atvinnurekandi
            • Starfsmaður
            • Tilflutningur í starfi
          • Launamaður eða verktaki
            • Dómaframkvæmd
          • Starfsmannaleigur
          • Nýtt skipulag vinnunnar
          • Vinnustaðaskírteini og vinnustaðaeftirlit
            • Vinnustaðaskírteini
            • Vinnustaðaeftirlit
            • Dagsektir
        • Laun og vinnutími
          • Laun
            • Launahugtakið
            • Lágmarkslaun
            • Dagvinna
            • Yfirvinna
            • Vaktavinna
            • Útkall
            • Afkastahvetjandi launakerfi
            • Heildarlaun - brúttólaun
            • Starfstengd hlunnindi
            • Ólaunuð vinna / “sjálfboðaliðastörf“
          • Greiðsla launa
            • Skuldajöfnuður
            • Launaseðill
            • Gjalddagi
          • Frádráttur frá launum
            • Skattar
            • Lífeyrissjóður
            • Iðgjöld til stéttarfélaga
            • Meðlög
          • Skekkjur í launaútreikningum
            • Vangreidd laun
            • Ofgreidd laun
          • Laun ekki greidd
            • Starfslok vegna verulegra vanefnda
            • Setuverkfall
            • Sjóveðréttur
          • Skráning vinnutíma
          • Vinna fellur niður
        • Orlof og frídagar
          • Ávinnsla orlofs
            • Lengd orlofs
          • Taka orlofs
            • Skattskil á orlofsgreiðslum
            • Útborgun orlofslauna
          • Orlofslaun
            • Útreikningur orlofslauna
            • Útreikningur orlofslauna hjá mánaðarkaupsmönnum
            • Orlofslaun lögð inn á orlofsreikning
            • Orlof innifalið í launum
          • Orlof - veikindi og slys
            • Veikindi í orlofi
            • Orlofsuppbót
            • Veikindi erlendis
            • Ýmis álitamál varðandi útreikning launa
          • Orlof og sóttkví
          • Aukafrídagar, aukahelgidagar
            • Aukafrídagar skv. lögum um 40 stunda vinnuviku
            • Aðrir frídagar
            • Ákvæði kjarasamninga um aukahelgidaga
            • Réttur til launa á aukafrídögum
            • Launagreiðslur fyrir unna aukafrídaga
          • Ýmsar reglur tengdar orlofi
            • Vanskil atvinnurekanda á orlofi
            • Orlof og uppsögn
            • Orlof og verkföll
            • Flutningur orlofslauna milli orlofsára
        • Veikindi
          • Lágmarksreglur
          • Veikindaréttur
            • Sjúkdómshugtakið
            • Greiðslur í veikindum
            • Tímalengd greiðslu
            • Talning veikindadaga
            • Brottfall veikindaréttar
            • Tengsl uppsagnar og veikindaréttar
            • Sök starfsmanns
              • Eigin sök og almennur veikindaréttur
              • Eigin sök og veikindaréttur vegna slysa
            • Tilkynningar um veikindi
            • Læknisvottorð
            • Læknisskoðanir
            • Trúnaðarlæknar
            • Fæðingarorlof og veikindi
            • Veikindi í orlofi
            • Er hægt að semja af sér veikindarétt
            • Veikindi barna
        • Vinnuslys og atvinnusjúkdómar
          • Vinnuslys
            • Almenn slys við vinnu
            • Skaðabótaskyld slys við vinnu
            • Slys á leið til eða frá vinnu
            • Slys utan vinnu
            • Tengsl uppsagnar og slysaréttar
          • Atvinnusjúkdómar
            • Almenn réttindi vegna atvinnusjúkdóma
            • Skaðabótaskyldir atvinnusjúkdómar
        • Aðbúnaður og hollustuhættir
          • Áhættumat og heilsuvernd á vinnustöðum
            • Öryggistrúnaðarmenn
            • Tilkynning vinnuslysa
          • Vinnu- og hvíldartímareglur
            • Vinnuumhverfi vaktavinnufólks 
            • Vinnutímareglur eru grundvallarréttindi
          • Vernd mæðra og þungaðra kvenna
          • Vinna barna og unglinga
          • Einelti og kynferðisleg áreitni
          • Eftirlitsheimildir VER
        • Persónuvernd launafólks
          • Vímuefnapróf
            • Getur hver sem er þurft að undirgangast vímuefnapróf
            • Réttmætar og málefnalegar ástæður atvinnurekanda
            • Hvernig skal framkvæma slíkar prófanir
            • Meðhöndlun upplýsinga og gagna sem verða til við vímuefnaprófun
            • Fyrir hvern eru niðurstöður vímuefnaprófs
            • Hvað ef niðurstaða prófsins leiðir í ljós vímuefnanotkun starfsmanns
            • Dómar
          • Rafræn vöktun
            • Hugtakið
            • Skilyrði og forsendur
            • Tegundir rafrænnar vöktunar
        • Jafnrétti á vinnumarkaði
          • Launajafnrétti
          • Bann við mismunun
        • Uppsögn ráðningarsambands
          • Uppsögn
            • Uppsagnarfrestur
            • Vinna á uppsagnarfresti
            • Framkvæmd uppsagna
            • Skaðabætur vegna uppsagna
          • Takmarkanir á uppsagnarrétti
            • Almennt bann við mismunun
            • Skoðanafrelsi launafólks
            • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
            • Forgangsréttarákvæði kjarasamninga 
            • Jafnrétti
            • Starfsaldur
            • Fæðingar- og foreldraorlof 
            • Fjölskylduábyrgð starfsmanna 
            • Sérákvæði um fatlaða
            • Námssamningar
            • Aðilaskipti að fyrirtækjum 
            • Í veikindum og launalausu leyfi ?
          • Starfslok vegna brota
            • Réttarheimildir
            • Brot launamanns
            • Brot atvinnurekanda
          • Hópuppsagnir
            • Undanþágur
            • Upplýsingar og samráð
            • Tilkynning til svæðismiðlunar
            • 30 daga reglan
            • Kjarasamningar um hópuppsagnir
        • Riftun ráðningarsambands
          • Réttarheimildir
            • Kjarasamningar
            • Lög
          • Almenn skilyrði riftunar
            • Aðvörun
            • Tómlæti
          • Riftun atvinnurekanda
            • Almenn skilyrði
            • Aðvörun, áminning, tilkynning
            • Brotthlaup úr starfi
            • Brot á hlýðniskyldu 
            • Slæleg vinnubrögð
            • Vímuefnaneysla 
            • Brot á trúnaðarskyldu
            • Uppljóstrarar
            • Brot á öryggisreglum
            • Réttur til að halda eftir launum
            • Skaðabætur
          • Riftun launamanns
            • Gróft brot, réttur til að hverfa úr starfi
            • Aðvörun og tilkynning
            • Skaðabætur
        • Force majeure og slit ráðningar
        • Aðilaskipti að fyrirtækjum
          • Aðilaskipti
          • Fyrirtæki eða hluti fyrirtækis
          • Upplýsingar og samráð
          • Í ráðningarsambandi
          • Yfirfærsla réttinda
          • Uppsagnarvernd starfsmanna
          • Riftun ráðningarsamnings
        • Gjaldþrot atvinnurekanda
          • Ábyrgðarsjóður launa
          • Kröfur launamanna
          • Kröfur lífeyrissjóða
          • Ábyrgðartímabil
          • Undanþágur frá ábyrgð
          • Hámarksábyrgð á kröfum
          • Vextir og kostnaður
          • Ábyrgð án gjaldþrotaskipta
          • Orlof vegna greiðsluerfiðleika
          • Ýmis ákvæði
        • Atvinnuleysistryggingar
          • Hverjir eru tryggðir
          • Aldur umsækjanda
          • Búseta á Íslandi
          • Atvinnuleysi
          • Uppsögn án gildra ástæðna
          • Starfsmissir vegna eigin sakar
          • Vinnufærni
          • Virk atvinnuleit / Starfi hafnað
          • Útreikningur og upphæð atvinnuleysisbóta
          • Bótatímabil - 3 ár
      • Stéttarfélög og vinnudeilur
        • Stéttarfélög
          • Stutt sögulegt ágrip
          • Félagafrelsi
          • Skilgreining og skipulag
            • Félögin skulu opin öllum
            • Gerð kjarasamninga sé eitt af verkefnum félagsins
            • Stéttarfélög eru grunneiningar á vinnumarkaði
            • Félagssvæði
            • Skipulag stéttarfélaga
          • Almennt um hlutverk og skyldur
            • Ábyrgð stjórnarmanna
            • Aðgangur að gögnum
            • Trúnaðarmannaráð
            • Aðrir trúnaðarmenn og ábyrgðaraðilar
          • Aðild að stéttarfélagi
            • Skilyrði fyrir aðild
            • Félagsgjöld
            • Réttur til að standa utan stéttarfélags
            • Úrsögn úr stéttarfélagi
            • Brottrekstur úr stéttarfélagi
          • Réttindi og skyldur
            • Réttindi félagsmanna
            • Skyldur félagsmanna
            • Stéttarfélög og persónuvernd
          • Sjóðir stéttarfélaga
            • Félagssjóður
            • Vinnudeilusjóður
            • Sjúkrasjóður
            • Orlofssjóður
            • Lífeyrissjóður
            • Fræðslusjóður
            • Starfsendurhæfingarsjóður
        • Kjarasamningar
          • Aðild að kjarasamningi
          • Efni kjarasamninga
          • Forgangsréttarákvæði
          • Gildissvið kjarasamninga
            • Hverja bindur kjarasamningur
            • Starfsgreinar
            • Landfræðilegt gildissvið
          • Túlkun kjarasamninga
            • Túlkun samnings
            • Fylling
          • Gildistími
            • Uppsögn
          • Undirritun og atkvæðagreiðsla
          • Friðarskylda
            • Umfang
            • Friðarskylda og verkfallsheimild
            • Undantekningar
            • Ábyrgð vegna brottfalls friðarskyldu
            • Brottfall friðarskyldu
        • Ríkissáttasemjari
          • Hlutverk
          • Miðlunartillaga
        • Vinnustöðvanir
          • Hverjir geta efnt til vinnustöðvunar
          • Grundvöllur vinnustöðvunar
          • Verkföll
            • Hvað er verkfall
            • Árangurslausar viðræður og ákvarðanir
            • Atkvæðagreiðsla um verkfall
            • Tilkynning um verkfall
            • Verkfallsstjórn
            • Til hverra tekur verkfall
            • Verkfallsvarsla og verkfallsbrot
            • Lögbann á verkfallsvörslu
            • Afskipti lögreglu
            • Réttarstaða manna í verkfalli
            • Vinna annars staðar í verkfalli
            • Ábyrgð vegna verkfalls
            • Samúðarverkföll
            • Verkföll á opinberum vinnumarkaði
            • Verkfallsréttur og samþykktir ILO
          • Ákvörðun um verkbann
            • Hvað er verkbann
            • Framkvæmd verkbanns
            • Ábyrgð á samningsrofum í verkbanni
            • Verkbann hjá ríki og sveitarfélögum
        • Félagsdómur
          • Hlutverk
            • Brot á lögum 80/1938
            • Brot á kjarasamningi
            • Aðilar æskja dóms
            • Mörk iðnaðar
            • Opinberir starfsmenn
            • Bankamenn
          • Skipan dómsins
          • Dómaraskilyrði og hæfi
          • Málsmeðferð
          • Viðurlög
          • Staða Félagsdóms
        • Almennur og opinber vinnumarkaður-samanburður
          • Lagaumhverfi stéttarfélaga
            • Stéttarfélagsaðild
            • Samningsaðild
            • Verkföll
          • Réttindi launafólks
            • Lagaumhverfi
            • Ráðning í starf
            • Uppsagnarfrestur
            • Orlofsréttur
            • Veikindaréttur
            • Slysatryggingar launafólks
            • Fæðingar - og foreldraorlof
            • Fræðslusjóðir og starfsmenntamál
            • Lífeyrissjóðir
      • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
        • Skilgreining hugtaksins trúnaðarmaður
        • Hlutverk trúnaðarmanna - fulltrúar stéttarfélaga og starfsmanna
          • Lögbundið samráð (sérstök lagaákvæði)
        • Val og tilkynning trúnaðarmanna
          • Kosning trúnaðarmanns
          • Tilkynning til atvinnurekanda um skipan trúnaðarmanns
        • Ráðningarvernd trúnaðarmanna
          • Tilefni uppsagna
            • Verkefnaskortur
            • Skipulagsbreytingar
            • Uppsögn vegna aldurs
            • Brot í starfi, óstundvísi, frammistaða,óheiðarleiki, trúnaðarbrestur
            • Ólögleg verkföll og óleyfileg fundarhöld
            • Réttur til þess að flytja trúnaðarmann milli deilda
          • Úrræði vegna uppsagna og brottreksturs
        • Menntun trúnaðarmanna
        • Öryggistrúnaðarmenn
      • Fæðingar- og foreldraorlof
        • Fæðingarorlof
          • Réttur til fæðingarorlofs
          • Lengd fæðingarorlofs
            • Lenging vegna veikinda barns
            • Lenging vegna veikinda móður
          • Tilkynning um töku fæðingarorlofs
          • Sveigjanleiki í orlofstöku
          • Greiðslur í fæðingarorlofi
            • Fæðingarstyrkur til foreldris utan vinnumarkaðar eða í minna en 25% starfi
            • Fæðingarstyrkur til foreldra í fullu námi
          • Umsókn um greiðslur í fæðingarorlofi
          • Sérreglur (fjölburafæðingar, andvanafæðing, veikindi o.fl. )
          • Vernd gegn uppsögnum
          • Uppsöfnun og vernd réttinda
          • Vinnuvernd mæðra og þungaðra kvenna
            • Mat á áhættuþáttum
            • Tímabundin breyting á vinnuskilyrðum o.fl.
            • Leyfi frá störfum
            • Tilvik þar sem vinna er bönnuð
            • Bann við vinnu og næturvinna
            • Réttur til mæðraskoðunar á launum
            • Brjóstagjöf
            • Veikindi á meðgöngu
            • Brot á reglum - skaðabætur og viðurlög
          • Ágreiningur
          • Umsóknareyðublöð og gagnlegir tenglar
        • Foreldraorlof
          • Réttur til foreldraorlofs
          • Tilhögun foreldraorlofs
          • Tilkynning og ákvörðun um töku foreldraorlofs
          • Vernd uppsafnaðra réttinda
          • Vernd gegn uppsögnum
          • Réttur til starfs
      • Evrópskur vinnuréttur
        • EES réttur og landsréttur
        • Vinnumarkaður
          • Hópuppsagnir - EES
          • Aðilaskipti að fyrirtækjum - EES
          • Gjaldþrot atvinnurekanda - EES
          • Upplýsingar um ráðningarkjör - EES
          • Evrópskt samstarfsráð - EES
          • Útsendir starfsmenn - EES
            • Innleiðing tilskipunar 96/71/EC
            • Dómar
          • Foreldraorlof - EES
          • Hlutastörf - EES
          • Tímabundnir ráðningarsamningar - EES
          • Upplýsingar og samráð
        • Jafnrétti kvenna og karla á vinnumarkaði – EES
          • Jöfn laun kvenna og karla - EES
          • Aðgangur að störfum - EES
          • Sönnunarbyrði í málum er varða mismunun vegna kynferðis - EES
          • Almannatryggingakerfi einstakra starfsgreina - EES
          • Öryggi þungaðra kvenna - EES
          • Foreldraorlof - EES
        • Vinnuvernd
          • Öryggisráðstafanir á vinnustöðum
          • Ákveðnir hópar starfsmanna
          • Vinnustaðir
          • Vinnu- og hvíldartími
        • Frjáls för launafólks
      • Alþjóðlegur vinnuréttur
        • Alþjóðavinnumálastofnunin - ILO
        • Samþykktir ILO
        • Alþjóðlegir mannréttindasáttmálar - staða Íslands
        • Due diligence – samfélagsleg ábyrgð
      • Icelandic labour law
        • Labour Market and Trade Unions
          • The Icelandic Confederation of Labour (ASI)
            • Federations affiliated to ASI
            • Unions directly affiliated to ASI
          • Trade Unions
            • Priority clauses
          • Workplace representation
          • Strikes
          • Political rights of workers
          • Union funds
          • Collective agreements
            • Content of collective agreements
            • Occupational and geographical coverage
            • Types of Collective agreements
            • Period of validity
            • Confidential ballots
            • Industrial peace
          • Access to the labour market
            • Non-discrimination
            • Age limits
            • Professional qualifications
            • Foreign workers
        • Contract of Employment and related rules
          • Written statement or contract of employment
          • Changes in terms
          • Termination of contract
          • Part-time workers
          • Fixed-term work
          • Young workers
            • Prohibited work
            • Working hours
        • Wages and working time
          • Working time
            • Day time and over time work
            • Shift work
          • Meal and Coffee breaks
          • Public holidays
            • Transfer of public holidays
            • Christmas and Holiday bonus
          • Pay statement (pay slip)
            • Particulars of a written pay statement
          • Taxes and contributions
        • Holidays and holiday allowance
          • Holiday allowance
            • Accrued holiday allowance
            • Holiday allowance account
            • Workers earning a monthly salary
            • Employment termination and holidays
          • Holiday period
            • Holiday outside the holiday period
            • Worker falls sick before or during holiday
        • Sickness and accidents
          • Additional rights under collective agreements
            • Trade unions belonging to SAMIDN
            • Trade unions belonging to SGS
            • Trade unions belonging to LIV
            • Trade unions belonging to RSI and MATVIS
          • Accruement of rights during absence
          • Transfer of acquired rights
          • Attending sick children and other compelling family reasons
          • Union Sickness Fund
          • Virk - Vocational Rehabilitation Fund
          • Accidents at work and occupational diseases
            • Medical expenses
            • Insurance for death, accident and disability
            • Statutory occupational injury insurance
            • Accountable employer
            • Reporting to the Administration of Occupational Safety and Health
        • Rest and maximum working time
          • Weekly working time
          • Daily rest
          • Weekly day off
          • Night workers
        • Termination of employment
          • Notice periods
            • Statutory rights
            • Rights under collective agreements
          • Employment protection
        • Gender equality
          • Pay equality
          • Equality programs
          • Work and family life
          • Sexual harassment
          • Complaints and damages
        • Maternity and paternal rights
          • Maternity/paternity leave
          • Maternity/paternal benefits
          • Safety and health of pregnant women
          • Parental leave – unpaid
          • Employment protection
        • Pension funds
          • Mandatory occupational pension fund
          • Supplementary Pension
          • Statutory pension
        • Protection of personal data
          • Personal data
          • Data Processing
          • Electronic surveillance
          • E-mail and internet use
        • Health and safety
        • Transfer of undertakings
        • Foreign workers
          • Workers from Europe
            • Posted workers
            • Temporary agency workers
          • Workers from third countries - Work permits
            • Temporary work permits
            • Permanent work permits
            • Specialist work permit
            • Four weeks exemption
          • Agreement on foreign workers
        • Icelandic Collective labour law (summary)
          • Basic legislation
            • The private sector
            • The public sector
          • The negotiating parties
            • The unions
            • The employers
          • Collective bargaining
            • Schedule of negotiations
            • The process
            • Agreement is reached - voting
            • Compromise proposal
            • Industrial peace
          • Strikes and lockouts (work stoppages)
            • The public sector
          • Priority clauses
          • Deduction of union fees
  • Fréttir og útgáfa
    • Fréttir
      • Almennar fréttir
      • Fréttir af kjarasamningum
      • Verðlagsfréttir
      • COVID 19 - Upplýsingar fyrir launafólk
      • Kófið og hrunið: lærdómur og leiðin fram á við 
      • Sköpum 7000 störf strax!
    • Útgáfa
      • Skýrslur og bæklingar
      • Mánaðaryfirlit stefnumótunar og greiningar
      • Vinnan (vefrit)
      • Merki
    • Miðlun
      • Sjónvarp ASÍ
      • Hlaðvarp
      • Streymi
    • Samstarfsverkefni
      • Bjarg íbúðafélag
      • Einn réttur – ekkert svindl!
      • Tímaskráningarappið Klukk
      • Volunteering in Iceland
    • Viðburðadagatal
      • Viðburðir
  • Um ASÍ
    • Hlutverk og saga
      • Hvað er ASÍ?
      • Stefna
        • Kjarasamningar
          • Kjarasamningar 2019
          • Kjarasamningar 2016
          • Kjarasamningar 2015
          • Kjarasamningar 2013
          • Kjarasamningar 2011
          • Kjarasamningar 2008
        • Samfélagssáttmáli um félagslegan stöðugleika
        • Alþjóðamál
        • Atvinnumál
        • Húsnæðismál
        • Jafnréttis- og fjölskyldumál
        • Lífeyrismál
          • Samningar um lífeyrismál
          • Stefnumótun ASÍ í lífeyrismálum
          • Fjárhagur lífeyrissjóðanna
          • Greinar og gagnlegt efni um lífeyrismál
          • Gagnlegir tenglar
          • Önnur umfjöllun um lífeyrismál á vettvangi ASÍ
        • Menntamál
        • Skattamál
        • Umhverfismál
        • Velferðarmál
        • Stefna ASÍ í vinnuverndarmálum
        • Rétta leiðin - frá kreppu til lífsgæða
      • Verðlagseftirlit ASÍ
      • Umsagnir um þingmál
      • Listasafn ASÍ
      • Saga ASÍ
      • Persónuverndaryfirlýsing ASÍ
    • Skipulag
      • Aðildarfélög
        • Starfsgreinasamband Íslands
        • Landssamband íslenzkra verzlunarmanna
        • Samiðn
        • Rafiðnaðarsamband Íslands
        • Sjómannasamband Íslands
        • Félög með beina aðild að ASÍ
      • Þing
      • Miðstjórn
        • Starfsnefndir miðstjórnar
        • Ályktanir miðstjórnar ASÍ
        • Fulltrúar ASÍ í nefndum og ráðum
      • Forseti
        • Fyrri forsetar
        • Eldri ræður
      • Skrifstofa
      • Lög ASÍ, reglugerðir og reglur
        • Lög ASÍ
        • Reglugerðir og reglur
          • Þingsköp ASÍ
            • 1. Upphaf þings – Afgreiðsla kjörbréfa 
            • 2. Stjórn þingsins
            • 3. Nefndir
            • 4. Umræður
            • 5. Tillögur, lagabreytingar og atkvæðagreiðsla
            • 6. Kosningar
            • 7. Afgreiðsla og breyting þingskapa
            • Atriðisorðaskrá
          • Viðmiðunarreglur um réttindi og skyldur stjórnarmanna í aðildarsamtökum ASÍ
            • 1. Inngangur
            • 2. Réttindi og skyldur stjórnarmanna
            • 3. Um framkvæmdastjóra og starfsmenn 
            • 4. Siðareglur, þagnarskylda og persónuvernd
            • 5. Sjóðir og hlutverk þeirra
            • 6. Bókhald og reikningsskil
          • Reglugerð um bókhald og ársreikninga aðildarsamtaka ASÍ
            • I. Kafli – Bókhald og áætlanagerð
            • II. Kafli – Ársreikningur, endurskoðun og aðrar fjárhagslegar upplýsingar
          • Reglugerð um leynilega allsherjar atkvæðagreiðslu meðal félagsmanna aðildarsamtaka ASÍ
            • I. Kafli – Hvenær er skylt að viðhafa allsherjaratkvæðagreiðslu
            • II. Kafli – Form og framkvæmd allsherjaratkvæðagreiðslu
            • III. Kafli – Almenn allsherjaratkvæðagreiðsla um kjarasamning og boðun vinnustöðvunar
            • IV. Kafli – Önnur ákvæði
          • Kosningar á félagsfundum
          • Viðmiðunarreglugerð fyrir sjúkrasjóði aðildarfélaga ASÍ
          • Starfsreglur vegna afgreiðslu á reglugerðum sjúkrasjóða og um mat á framtíðarstöðu 
            • I. Kafli – Skil á reglugerðum og reglugerðarbreytingum
            • II. Kafli – Skil á mati á framtíðarstöðu
          • Starfsreglur vegna umsagna Laganefndar ASÍ
          • Reglur um boðun varamanna á fundi miðstjórnar ASÍ
          • Reglugerð fyrir starfsemi skrifstofu ASÍ
          • Reglugerð um greiðslu ferðakostnaðar þingfulltrúa og vegna formannafunda
          • Skipulagsskrá fyrir minningarsjóð Eðvarðs Sigurðssonar
          • Reglugerð fyrir Listasafn ASÍ
          • Verklag við rafrænar atkvæðagreiðslur
          • Reglur um greiðslur úr Vinnudeilusjóði ASÍ
      • ASÍ-UNG
    • Starfsfólk
      • Starfsfólk
        • Forsetar
        • Rekstrar- og þjónustusvið
        • Hagfræði- og greiningarsvið
        • Lögfræði- og vinnumarkaðssvið
        • Fræðslusvið
    • Fræðsla
      • Félagsmálaskóli alþýðu
      • Skólakynningar
      • Minningarsjóður Eðvarðs Sigurðssonar
    • Samstarf
      • Norðurlönd
      • Evrópa
      • Alþjóðlegt samstarf
  1. Forsíða
  2. Vinnuréttarvefur
  3. Vinnuréttur
  4. Stéttarfélög og vinnudeilur
  5. Kjarasamningar
  6. Undirritun og atkvæðagreiðsla
  • Um vinnuréttarvefinn
    • Um vinnuréttarvefinn
  • Vinnuréttur
    • Réttindi og skyldur
      • Ráðningarsambönd – stofnun og eðli
        • Stofnun ráðningarsambands og ráðningarsamningar
          • Hvenær verður ráðningarsamband til
          • Ráðningarsamningar – form og efni
          • Áunnin réttindi
          • Val á starfsmönnum
          • Upplýsingagjöf um persónuleg málefni
          • Krafa um framvísun sakarvottorðs
          • Sérstök og óvanaleg samningsákvæði
          • Samkeppnisákvæði
          • Starfsmaður leigir íbúðarhúsnæði af atvinnurekanda
          • Sjómenn og iðnnemar
          • Hvað ber að varast við gerð ráðningarsamninga
        • Hlutastörf
          • Hvað er hlutastarf
          • Skyldur atvinnurekanda
          • Uppsögn
          • Lög nr. 10/2004 um starfsmenn í hlutastörfum
          • Tilskipun Evrópusambandsins um hlutastörf
        • Tímabundnar ráðningar
          • Uppsögn
          • Samspil tímabundinnar ráðningar og ótímabundinnar
          • Vernd gegn mismunun
          • Framlenging eða endurnýjun
          • Upplýsingagjöf og endurmenntun
          • Sönnun fyrir tímabundinni ráðningu
        • Fjarvinna
          • Upptaka fjarvinnu
          • Ráðningarkjör og réttindi
          • Skipulag vinnunnar og þjálfun
          • Búnaður
          • Aðbúnaður og hollustuhættir
          • Vernd gagna og einkalífs
        • Breyting á ráðningarkjörum
          • Atvinnurekandi
          • Starfsmaður
          • Tilflutningur í starfi
        • Launamaður eða verktaki
          • Dómaframkvæmd
        • Starfsmannaleigur
        • Nýtt skipulag vinnunnar
        • Vinnustaðaskírteini og vinnustaðaeftirlit
          • Vinnustaðaskírteini
          • Vinnustaðaeftirlit
          • Dagsektir
      • Laun og vinnutími
        • Laun
          • Launahugtakið
          • Lágmarkslaun
          • Dagvinna
          • Yfirvinna
          • Vaktavinna
          • Útkall
          • Afkastahvetjandi launakerfi
          • Heildarlaun - brúttólaun
          • Starfstengd hlunnindi
          • Ólaunuð vinna / “sjálfboðaliðastörf“
        • Greiðsla launa
          • Skuldajöfnuður
          • Launaseðill
          • Gjalddagi
        • Frádráttur frá launum
          • Skattar
          • Lífeyrissjóður
          • Iðgjöld til stéttarfélaga
          • Meðlög
        • Skekkjur í launaútreikningum
          • Vangreidd laun
          • Ofgreidd laun
        • Laun ekki greidd
          • Starfslok vegna verulegra vanefnda
          • Setuverkfall
          • Sjóveðréttur
        • Skráning vinnutíma
        • Vinna fellur niður
      • Orlof og frídagar
        • Ávinnsla og lengd orlofs
          • Lengd orlofs
        • Taka orlofs
          • Skattskil á orlofsgreiðslum
          • Útborgun orlofslauna
        • Orlofslaun
          • Útreikningur orlofslauna
          • Útreikningur orlofslauna hjá mánaðarkaupsmönnum
          • Orlofslaun lögð inn á orlofsreikning
          • Orlof innifalið í launum
        • Orlof - veikindi og slys
          • Veikindi í orlofi
          • Orlofsuppbót
          • Veikindi erlendis
          • Ýmis álitamál varðandi útreikning launa
        • Orlof og sóttkví
        • Aukafrídagar, aukahelgidagar
          • Aukafrídagar skv. lögum um 40 stunda vinnuviku
          • Aðrir frídagar
          • Ákvæði kjarasamninga um aukahelgidaga
          • Réttur til launa á aukafrídögum
          • Launagreiðslur fyrir unna aukafrídaga
        • Ýmsar reglur tengdar orlofi
          • Vanskil atvinnurekanda á orlofi
          • Orlof og uppsögn
          • Orlof og verkföll
          • Flutningur orlofslauna milli orlofsára
      • Veikindi
        • Lágmarksreglur
        • Veikindaréttur
          • Sjúkdómshugtakið
          • Greiðslur í veikindum
          • Tímalengd greiðslu
          • Talning veikindadaga
          • Brottfall veikindaréttar
          • Tengsl uppsagnar og veikindaréttar
          • Sök starfsmanns
          • Tilkynningar um veikindi
          • Læknisvottorð
          • Læknisskoðanir
          • Trúnaðarlæknar
          • Fæðingarorlof og veikindi
          • Veikindi í orlofi
          • Er hægt að semja af sér veikindarétt
          • Veikindi barna
      • Vinnuslys og atvinnusjúkdómar
        • Vinnuslys
          • Almenn slys við vinnu
          • Skaðabótaskyld slys við vinnu
          • Slys á leið til eða frá vinnu
          • Slys utan vinnu
          • Tengsl uppsagnar og slysaréttar
        • Atvinnusjúkdómar
          • Almenn réttindi vegna atvinnusjúkdóma
          • Skaðabótaskyldir atvinnusjúkdómar
      • Aðbúnaður og hollustuhættir
        • Áhættumat og heilsuvernd
          • Öryggistrúnaðarmenn
          • Tilkynning vinnuslysa
        • Vinnu og hvíldartímareglur
          • Vinnuumhverfi vaktavinnufólks
          • Vinnutímareglur eru grundvallarréttindi
        • Vernd mæðra og þungaðra kvenna
        • Vinna barna og unglinga
        • Einelti og kynferðisleg áreitni
        • Eftirlitsheimildir VER
      • Persónuvernd launafólks
        • Vímuefnapróf
          • Getur hver sem er þurft að undirgangast vímuefnapróf
          • Réttmætar og málefnalegar ástæður atvinnurekanda
          • Hvernig skal framkvæma slíkar prófanir
          • Meðhöndlun upplýsinga og gagna sem verða til við vímuefnaprófun
          • Fyrir hvern eru niðurstöður vímuefnaprófs
          • Hvað ef niðurstaða prófsins leiðir í ljós vímuefnanotkun starfsmanns
          • Dómar
        • Rafræn vöktun
          • Hugtakið
          • Skilyrði og forsendur
          • Tegundir rafrænnar vöktunar
      • Jafnrétti á vinnumarkaði
        • Launajafnrétti
        • Bann við mismunun
      • Uppsögn ráðningarsambands
        • Uppsögn
          • Uppsagnarfrestur
          • Vinna á uppsagnarfresti
          • Framkvæmd uppsagna
          • Skaðabætur vegna uppsagna
        • Takmarkanir á uppsagnarrétti
          • Almennt bann við mismunun
          • Skoðanafrelsi launafólks
          • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
          • Forgangsréttarákvæði kjarasamninga
          • Jafnrétti
          • Starfsaldur
          • Fæðingar- og foreldraorlof
          • Fjölskylduábyrgð starfsmanna
          • Sérákvæði um fatlaða
          • Námssamningar
          • Aðilaskipti að fyrirtækjum
          • Í veikindum og launalausu leyfi ?
        • Starfslok vegna brota
          • Réttarheimildir
          • Brot launamanns
          • Brot atvinnurekanda
        • Hópuppsagnir
          • Undanþágur
          • Upplýsingar og samráð
          • Tilkynning til svæðismiðlunar
          • 30 daga reglan
          • Kjarasamningar um hópuppsagnir
      • Riftun ráðningarsambands
        • Réttarheimildir
          • Kjarasamningar
          • Lög
        • Almenn skilyrði riftunar
          • Aðvörun
          • Tómlæti
        • Riftun atvinnurekanda
          • Almenn skilyrði
          • Aðvörun, áminning, tilkynning
          • Brotthlaup úr starfi
          • Brot á hlýðniskyldu
          • Slæleg vinnubrögð
          • Vímuefnaneysla
          • Brot á trúnaðarskyldu
          • Uppljóstrarar
          • Brot á öryggisreglum
          • Réttur til að halda eftir launum
          • Skaðabætur
        • Riftun launamanns
          • Gróft brot, réttur til að hverfa úr starfi
          • Aðvörun og tilkynning
          • Skaðabætur
      • Force majeure og slit ráðningar
      • Aðilaskipti að fyrirtækjum
        • Aðilaskipti
        • Fyrirtæki eða hluti fyrirtækis
        • Upplýsingar og samráð
        • Í ráðningarsambandi
        • Yfirfærsla réttinda
        • Uppsagnarvernd starfsmanna
        • Riftun ráðningarsamnings
      • Gjaldþrot atvinnurekanda
        • Ábyrgðarsjóður launa
        • Kröfur launamanna
        • Kröfur lífeyrissjóða
        • Ábyrgðartímabil
        • Undanþágur frá ábyrgð
        • Hámarksábyrgð á kröfum
        • Vextir og kostnaður
        • Ábyrgð án gjaldþrotaskipta
        • Orlof vegna greiðsluerfiðleika
        • Ýmis ákvæði
      • Atvinnuleysistryggingar
        • Hverjir eru tryggðir
        • Aldur umsækjanda
        • Búseta á Íslandi
        • Atvinnuleysi
        • Uppsögn án gildra ástæðna
        • Starfsmissir vegna eigin sakar
        • Vinnufærni
        • Virk atvinnuleit / starfi hafnað
        • Útreikningur og upphæð atvinnuleysisbóta
        • Bótatímabil
    • Stéttarfélög og vinnudeilur
      • Stéttarfélög
        • Stutt sögulegt ágrip
        • Félagafrelsi
        • Skilgreining og skipulag
          • Félögin skulu opin öllum
          • Gerð kjarasamninga sé eitt af verkefnum félagsins
          • Stéttarfélög eru grunneiningar á vinnumarkaði
          • Félagssvæði
          • Skipulag stéttarfélaga
        • Stjórn félags
          • Ábyrgð stjórnarmanna
          • Aðgangur að gögnum
          • Trúnaðarmannaráð
          • Aðrir trúnaðarmenn og ábyrgðaraðilar
        • Aðild að stéttarfélagi
          • Skilyrði fyrir aðild
          • Félagsgjöld
          • Réttur til að standa utan stéttarfélags
          • Úrsögn úr stéttarfélagi
          • Brottrekstur úr stéttarfélagi
        • Réttindi og skyldur
          • Réttindi félagsmanna
          • Skyldur félagsmanna
          • Stéttarfélög og persónuvernd
        • Sjóðir stéttarfélaga
          • Félagssjóður
          • Vinnudeilusjóður
          • Sjúkrasjóður
          • Orlofssjóður
          • Lífeyrissjóður
          • Fræðslusjóður
          • Starfsendurhæfingarsjóður
      • Kjarasamningar
        • Aðild að kjarasamningi
        • Efni kjarasamninga
        • Forgangsréttarákvæði
        • Gildissvið kjarasamninga
          • Hverja bindur kjarasamningur
          • Starfsgreinar
          • Landfræðilegt gildissvið
        • Túlkun kjarasamninga
          • Túlkun samnings
          • Fylling
        • Gildistími
          • Uppsögn
        • Undirritun og atkvæðagreiðsla
        • Friðarskylda
          • Umfang
          • Friðarskylda og verkfallsheimild
          • Undantekningar
          • Ábyrgð vegna brottfalls friðarskyldu
          • Brottfall friðarskyldu
      • Ríkissáttasemjari
        • Hlutverk
        • Miðlunartillaga
      • Vinnustöðvanir
        • Hverjir geta efnt til vinnustöðvunar
        • Grundvöllur vinnustöðvunar
        • Verkföll
          • Hvað er verkfall
          • Árangurslausar viðræður og ákvarðanir
          • Atkvæðagreiðsla um verkfall
          • Tilkynning um verkfall
          • Verkfallsstjórn
          • Til hverra tekur verkfall
          • Verkfallsvarsla og verkfallsbrot
          • Lögbann á verkfallsvörslu
          • Afskipti lögreglu
          • Réttarstaða manna í verkfalli
          • Vinna annars staðar í verkfalli
          • Ábyrgð vegna verkfalls
          • Samúðarverkföll
          • Verkföll á opinberum vinnumarkaði
          • Verkfallsréttur og samþykktir ILO
        • Verkbönn
          • Hvað er verkbann
          • Framkvæmd verkbanns
          • Ábygð á samningsrofum í verkbanni
          • Verkbann hjá ríki og sveitarfélögum
      • Félagsdómur
        • Hlutverk
          • Brot á lögum 80/1938
          • Brot á kjarasamningi
          • Aðilar æskja dóms
          • Mörk iðnaðar
          • Opinberir starfsmenn
          • Bankamenn
        • Skipan dómsins
        • Dómaraskilyrði og hæfi
        • Málsmeðferð
        • Viðurlög
        • Staða
      • Almennur og opinber vinnumarkaður - samanburður
        • Lagaumhverfi stéttarfélaga
          • Stéttarfélagsaðild
          • Samningsaðild
          • Verkföll
        • Réttindi launafólks
          • Lagaumhverfi
          • Ráðning í starf
          • Uppsagnarfrestur
          • Orlofsréttur
          • Veikindaréttur
          • Slysatryggingar launafólks
          • Fæðingar-og foreldraorlof
          • Fræðslusjóðir og starfsmenntamál
          • Lífeyrissjóðir
    • Trúnaðarmenn stéttarfélaga
      • Skilgreining hugtaksins trúnaðarmaður
      • Hlutverk trúnaðarmanna
        • Lögbundið samráð (sérstök lagaákvæði)
      • Val og tilkynning trúnaðarmanna
        • Kosning trúnaðarmanns
        • Tilkynning
      • Ráðningarvernd trúnaðarmanna
        • Tilefni uppsagna
          • Verkefnaskortur
          • Skipulagsbreytingar
          • Uppsögn vegna aldurs
          • Brot í starfi, óstundvísi, frammistaða,óheiðarleiki, trúnaðarbrestur
          • Ólögleg verkföll og óleyfileg fundarhöld
          • Réttur til þess að flytja trúnaðarmann milli deilda
        • Úrræði vegna uppsagna og brottreksturs
      • Menntun trúnaðarmanna
      • Öryggistrúnaðarmenn
    • Fæðingar- og foreldraorlof
      • Fæðingarorlof
        • Réttur til fæðingarorlofs
        • Lengd fæðingarorlofs
          • Lenging vegna veikinda barns
          • Lenging vegna veikinda móður
        • Tilkynning um töku fæðingarorlofs
        • Sveigjanleiki í orlofstöku
        • Greiðslur í fæðingarorlofi
          • Fæðingarstyrkur til foreldris utan vinnumarkaðar eða í minna en 25% starfi
          • Fæðingarstyrkur til foreldra í fullu námi
        • Umsókn um greiðslur í fæðingarorlofi
        • Sérreglur (fjölburafæðingar, advanafæðing, veikindi o.fl.)
        • Vernd gegn uppsögnum
        • Uppsöfnun og vernd réttinda
        • Vinnuvernd mæðra og þungaðra kvenna
          • Mat á áhættuþáttum
          • Tímabundin breyting á vinnuskilyrðum o.fl.
          • Leyfi frá störfum
          • Tilvik þar sem vinna er bönnuð
          • Bann við vinnu og næturvinna
          • Réttur til mæðraskoðunar á launum
          • Brjóstagjöf
          • Veikindi á meðgöngu
          • Brot á reglum - skaðabætur og viðurlög
        • Ágreiningur
        • Umsóknareyðublöð og gagnlegir tenglar
      • Foreldraorlof
        • Réttur til foreldraorlofs
        • Tilhögun foreldraorlofs
        • Tilkynning og ákvörðun um töku foreldraorlofs
        • Vernd uppsafnaðra réttinda
        • Vernd gegn uppsögnum
        • Réttur til starfs
    • Evrópskur vinnuréttur
      • EES réttur og landsréttur
      • Réttindi launafólks
        • Hópuppsagnir
        • Aðilaskipti að fyrirtækjum - EES
        • Ábyrgð á launum við gjaldþrot atvinnurekanda
        • Upplýsingar um ráðningarkjör
        • Evrópsk samstarfsráð í fyrirtækjum
        • Útsendir starfsmenn
          • Innleiðing tilskipunar 96/71/EC
          • Dómar
        • Foreldraorlof
        • Hlutastörf
        • Tímabundin ráðning
        • Upplýsingar og samráð í fyrirtækjum
      • Jafnrétti á vinnumarkaði
        • Jöfn laun
        • Aðgangur að störfum
        • Sönnunarbyrði
        • Almannatryggingar
        • Öryggi þungaðra kvenna
        • Foreldraorlof
      • Vinnuvernd
        • Öryggisráðstafanir
        • Ákveðnir hópar
        • Vinnustaðir
        • Vinnu-og hvíldartími
      • Frjáls för launafólks
    • Alþjóðlegur vinnuréttur
      • Alþjóðavinnumálastofnunin - ILO
      • Samþykktir ILO
      • Alþjóðlegir mannréttindasáttmálar - staða Íslands
      • Due diligence – samfélagsleg ábyrgð
    • Icelandic labour law
      • Labour Market and Trade Unions
        • The Icelandic Confederation of Labour (ASI)
          • Federations affiliated to ASI
          • Unions directly affiliated to ASI
        • Trade Unions
          • Priority clauses
        • Workplace representation
        • Strikes
        • Political rights of workers
        • Union funds
        • Collective agreements
          • Content of collective agreements
          • Occupational and geographical coverage
          • Types of Collective agreements
          • Period of validity
          • Confidential ballots
          • Industrial peace
        • Access to the labour market
          • Non-discrimination
          • Age limits
          • Professional qualifications
          • Foreign workers
      • Contract of Employment and related rules
        • Written statement or contract of employment
        • Changes in terms
        • Termination of contract
        • Part-time workers
        • Fixed-term work
        • Young workers
          • Prohibited work
          • Working hours
      • Wages and working time
        • Working time
          • Day time and over time work
          • Shift work
        • Meal and Coffee breaks
        • Public holidays
          • Transfer of public holidays
          • Christmas and Holiday bonus
        • Pay statement (pay slip)
          • Particulars of a written pay statement
        • Taxes and contributions
      • Holidays and holiday allowance
        • Holiday allowance
          • Accrued holiday allowance
          • Holiday allowance account
          • Workers earning a monthly salary
          • Employment termination and holidays
        • Holiday period
          • Holiday outside the holiday period
          • Worker falls sick before or during holiday
      • Sickness and accidents
        • Additional rights under collective agreements
          • Trade unions belonging to SAMIDN
          • Trade unions belonging to SGS
          • Trade unions belonging to LIV
          • Trade unions belonging to RSI and MATVIS
        • Accruement of rights during absence
        • Transfer of acquired rights
        • Attending sick children and other compelling family reasons
        • Union Sickness Fund
        • Virk - Vocational Rehabilitation Fund
        • Accidents at work and occupational diseases
          • Medical expenses
          • Insurance for death, accident and disability
          • Statutory occupational injury insurance
          • Accountable employer
          • Reporting to the Administration of Occupational Safety and Health
      • Rest and maximum working time
        • Weekly working time
        • Daily rest
        • Weekly day off
        • Night workers
      • Termination of employment
        • Notice periods
          • Statutory rights
          • Rights under collective agreements
        • Employment protection
      • Gender equality
        • Pay equality
        • Equality programs
        • Work and family life
        • Sexual harassment
        • Complaints and damages
      • Maternity and paternal rights
        • Maternity/paternity leave
        • Maternity/paternal benefits
        • Safety and health of pregnant women
        • Parental leave – unpaid
        • Employment protection
      • Pension funds
        • Mandatory occupational pension fund
        • Supplementary Pension
        • Statutory pension
      • Protection of personal data
        • Personal data
        • Data Processing
        • Electronic surveillance
        • E-mail and internet use
      • Health and safety
      • Transfer of undertakings
      • Foreign workers
        • Workers from Europe
          • Posted workers
          • Temporary agency workers
        • Workers from third countries - Work permits
          • Temporary work permits
          • Permanent work permits
          • Specialist work permit
          • Four weeks exemption
        • Agreement on foreign workers
      • Icelandic Collective labour law (summary)
        • Basic legislation
          • The private sector
          • The public sector
        • The negotiating parties
          • The unions
          • The employers
        • Collective bargaining
          • Schedule of negotiations
          • The process
          • Agreement is reached - voting
          • Compromise proposal
          • Industrial peace
        • Strikes and lockouts (work stoppages)
          • The public sector
        • Priority clauses
        • Deduction of union fees

Undirritun og atkvæðagreiðsla

Þegar kjarasamningur hefur verið undirritaður af til þess bærum fulltrúum samningsaðila gildir hann frá undirskriftardegi sé ekki á annan veg samið, nema hann sé felldur við leynilega atkvæðagreiðslu með meirihluta greiddra atkvæða og minnst fimmtungs þátttöku samkvæmt atkvæða- eða félagaskrá innan fjögurra vikna frá undirritun.

Fari fram almenn leynileg póstatkvæðagreiðsla meðal félagsmanna um gerðan kjarasamning gildir niðurstaða hennar óháð þátttöku. Hvað aðildarsamtök ASÍ og kjarasamninga þeirra við Samtök atvinnulífsins varðar er heimilt að slík póstatkvæðagreiðsla fari fram rafrænt sbr. síðar.

Taki kjarasamningur einungis til hluta félagsmanna eða starfsmanna fyrirtækis er heimilt að ákveða í samningnum að þeir einir séu atkvæðisbærir um hann, enda komi þar skýrt fram hvernig staðið verði að atkvæðagreiðslu.

Undirritun

Eftir að samningsaðilar hafa náð samkomulagi er komið að undirskrift kjarasamnings. Kjarasamningur er undirritaður af aðilum með fyrirvara áður en hann er síðan formlega borinn upp í viðkomandi stéttarfélagi eða af atvinnurekendum. Áður en að undirskrift kemur hefur textinn verið vandlega yfirfarinn af báðum aðilum til að koma í veg fyrir villur og til að ígrunda vel hvað átt er við með textanum. Er mjög mikilvægt að reynt sé að eyða öllum vafa um túlkun á þessu stigi. Það er þó illmögulegt, meðal annars vegna þess að tilvikin sem upp koma síðar er ekki hægt að sjá fyrir.

Umboð til undirritunar

Í 2. mgr. 5. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur nr. 80/1938 er tekið fram að samninganefnd eða fyrirsvarsmaður, sem kemur fram fyrir hönd samningsaðila við gerð kjarasamnings, hafi umboð til þess að setja fram tillögur að samningi, taka þátt í samningaviðræðum og undirrita kjarasamning fyrir hönd hlutaðeigandi félags eða samtaka. Samninganefnd er heimilt að fela sameiginlegri samninganefnd fleiri félaga eða sambanda umboð sitt til samningsgerðar að hluta eða að öllu leyti.

Kjarasamningar eru venjulega undirritaðir af öllum þeim sem sæti eiga í samninganefnd. Undirritun heildarkjarasamninga getur því verið sérstök athöfn, þar sem nokkrir tugir einstaklinga rita nöfn sín á kjarasamninginn, sem gjarnan er útbúinn í eins mörgum eintökum og heildarsamtökin eru mörg.

Ekki er venja að starfsmenn verkalýðsfélaga eða heildarsamtaka undirriti kjarasamninga þar sem þeir eru ekki hluti af samninganefndinni. Stundum er þó eðlilegt að líta á starfsmennina sem hluta af samninganefndinni, sérstaklega þegar einstök félög eiga í hlut, og undirrita starfsmennirnir þá samninginn. Það, hverjir undirrita kjarasamninga, kann síðar að verða mikilvægt sönnunargagn, ef verið er að leita upplýsinga um atriði sem tengdust samningagerðinni. Þegar túlkunarágreiningur kemur upp getur verið gott að leita til þeirra sem gerðu kjarasamninginn og þá er fljótlegt að sjá hverjir það voru af undirskriftunum.

Litið hefur verið svo á að með undirskrift sinni undir kjarasamning séu samningamenn að mælast til þess við félagsmenn sína að samningarnir verði síðan staðfestir. Dæmi eru þó um að formenn stéttarfélaga hafi undirritað kjarasamning og mælt síðan gegn samþykkt hans en slíkt dregur mjög úr trúverðugleika samningaferilsins og samræmist ekki almennum viðhorfum í samningarétti. Með sama hætti hefur verið litið svo á að atvinnurekendur taki að sér að fylgja því eftir sín megin frá að kjarasamningar verði samþykktir.

Fyrirvarar

Kjarasamningar eru yfirleitt undirritaðir með fyrirvara. Nokkuð er misjafnt hvaða orðalag er notað á fyrirvara við undirskriftir kjarasamninga og hvað í fyrirvörum felst. Sé verið að gera kjarasamning fyrir einstakt félag er slíkur samningur yfirleitt einnig undirritaður með fyrirvara, og felst þá í slíkum fyrirvara að samninginn þurfi að bera upp í félaginu til að hann sé bindandi fyrir það. Þegar stéttarfélög gera viðbótarsamninga eða sérsamninga við einstaka vinnustaði eru slíkir samningar stundum án fyrirvara. Spyrja má hvort ekki sé nauðsynlegt að bera slíka samninga upp, að minnsta kosti innan þess vinnustaðar sem þeir eiga að gilda. Almenna reglan hlýtur að vera sú að sé verið að gera kjarasamning fyrir ákveðinn hóp innan félags sé eðlilegt að þeim sem samningurinn snertir sé gefinn kostur á að lýsa afstöðu sinni til samningsins.


Atkvæðagreiðsla um kjarasamning

Í 3. mgr. 5. gr. laga um stéttarfélög og vinnudeilur nr. 80/1938 segir að þegar kjarasamningur hefur verið undirritaður af til þess bærum fulltrúum samningsaðila gildi hann frá undirskriftardegi sé ekki á annan veg samið, nema hann sé felldur við leynilega atkvæðagreiðslu með meirihluta greiddra atkvæða og minnst fimmtungs þátttöku samkvæmt atkvæða- eða félagaskrá innan fjögurra vikna frá undirritun. Fari fram almenn leynileg póstatkvæðagreiðsla meðal félagsmanna um gerðan kjarasamning gildir niðurstaða hennar óháð þátttöku. Nú tekur kjarasamningur einungis til hluta félagsmanna eða starfsmanna fyrirtækis og er þá heimilt að ákveða í samningnum að þeir einir séu atkvæðisbærir um hann, enda komi þar skýrt fram hvernig staðið verði að atkvæðagreiðslu.

Í athugasemdum með þessu ákvæði laganna segir m.a. að löglega gerður kjarasamningur verði ekki felldur nema fyrir hendi sé raunveruleg andstaða félagsmanna. Félagsmenn megi almennt treysta því að kjarasamningar, sem fulltrúar launafólks gera fyrir þess hönd, endurspegli mat þeirra á því hvað sé besta möguleg niðurstaða samningaviðræðna. Til að hnekkja þessu mati kjörinna fulltrúa félaganna hljóti því að þurfa meira en örlítinn hluta félagsmanna. Á það hefur verið bent að ekki megi krefjast svo mikillar þátttöku að í reynd verði ómögulegt að fella kjarasamning sem samninganefnd hefur gert. Taka verður fullt tillit til þessara viðhorfa, enda er markmiðið ekki að torvelda starfsemi stéttarfélaga heldur að tryggja virkni og lágmarksþátttöku í mikilvægustu ákvörðunum. Þykir því ekki ósanngjarnt að áskilja að 20% félagsmanna þurfi til að fella gerðan kjarasamning.

Ágreiningur hefur á stundum risið um hvernig skilja beri hugtakið „greidd atkvæði“ í 3.mgr. 5.gr. og þá hvort telja beri auð atkvæði með greiddum atkvæðum. Í Félagsdómi nr. 5/1988 var fjallað um túlkun 15.gr. l. 94/1986 um kjarasamninga opinberra starfsmanna sem fjallar um boðun verkfalla, en sem er efnislega samhljóða 3.mgr. 5.gr. laga nr. 80/1938 hvað áskilnað um meirihluta varðar. Í niðurstöðu félagsdóms segir: „ Hefði ætlun löggjafans verið sú, að afl atkvæða réði úrslitum í slíkri atkvæðagreiðslu, að skilyrði um kosningaþátttöku uppfylltu, hefði legið beint við að orða lagatextann með þeim hætti. Ákvæði greinarinnar um samþykki meiri hluta þátttakenda til verkfallsboðunar áskilur því samþykki hreins meiri hluta allra, sem skila atkvæðaseðli í slíkri atkvæðagreiðslu.“  Niðurstaðan varð sú, að auð atkvæði teldust með greiddum atkvæðum. Í ljósi þessa dóms verður 3.mgr. 5.gr. laga nr. 80/1938 vart túlkuð öðruvísi en svo, að áskilnaður sé um að yfir 50% allra greiddra atkvæða, þ.e. atkvæða sem skilað hefur verið og ekki eru ógild, þurfi til að fella kjarasamning. Framangreint má í raun umorða á þann hátt að atkvæði sem felur í sér afstöðuleysi kjósanda um kjarasamning, jafngildi atkvæði sem styður gildistöku kjarasamnings. Til áréttingar er rétt að benda á, að þessi regla varð til fyrir tilstilli löggjafans og jafnvel þó stéttarfélög myndu vilja haga framkvæmd talningar í lögbundnum atkvæðagreiðslum um kjarasamninga og verkföll  öðruvísi, væri slíkt ekki mögulegt án breytinga af hálfu Alþingis.

Kjarasamningur tekur einungis til hluta félagsmanna

Ef kjarasamningur tekur einungis til hluta félagsmanna eða starfsmanna fyrirtækis og er þá heimilt að ákveða í samningnum að þeir einir séu atkvæðisbærir um hann, enda komi þar skýrt fram hvernig staðið verði að atkvæðagreiðslu.

Ef tvö eða fleiri stéttarfélög standa að gerð kjarasamnings, vinnustaðasamnings, fyrir félagsmenn á sama vinnustað skal hann borinn sameiginlega undir atkvæði allra félagsmanna sem hann tekur til og ræður meiri hluti niðurstöðu. Um gildistöku og afgreiðslu vinnustaðasamninga fer að öðru leyti samkvæmt ákvæðum 3. mgr. 5. gr. laganna.

Atkvæði greidd á félagsfundi

Áður fyrr var langalgengast að kjarasamningar væru bornir upp á félagsfundi, sem boðaður var með þeim hætti sem lög félagsins kveða á um. Víða í félagslögum er hægt að víkja frá þeim fresti sem þarf til að boða félagsfund, sé verið að boða fund vegna kjaradeilu.  Á síðari árum hefur stéttarfélögum fækkað og þau stækkað. Erfiðara hefur því reynst að tryggja nægilega fundarsókn þ.e. fimmtungs þátttöku til þess að afgreiða megi kjarasamninga. Af þeim ástæðum en einnig vegna aukinna krafna um meira lýðræði og tækifæri til þátttöku má segja að dregið hafi verulega úr afgreiðslu kjarasamninga á félagsfundum og almennar leynilegar allsherjaratkvæðagreiðslur orðið algengari. Í minni félögum og í atkvæðagreiðslum um kjarasamninga sem taka til minni hópa er þó áfram brotaminnst að styðjast við afgreiðslur á félagsfundum. Það er þá gert þannig að þegar búið er að mæla fyrir samningum og kynna þá, eru þeir bornir undir atkvæði fundarmanna. Atkvæðagreiðsla skal vera leynileg og skrifleg.

Allsherjaratkvæðagreiðsla

Sum félög hafa það fyrir reglu að viðhafa allsherjaratkvæðagreiðslu um kjarasamninga. Fer þá um þá atkvæðagreiðslu eftir reglum félagsins um allsherjaratkvæðagreiðslu, en á vettvangi ASÍ hefur verið sett sérstök reglugerð um leynilega allsherjaratkvæðagreiðslu sem framkvæma má bréflega með pósti eða rafrænt. Sú reglugerð gildir fyrir öll aðildarsamtök ASÍ og deildir þeirra. Reglugerðin gildir um kjör fulltrúa á ársfund ASÍ, kjör fulltrúa á þing landssambanda innan ASÍ og við stjórnar- og trúnaðarmannaráðskosningar í stéttarfélögum. Þá gilda ákvæði hennar einnig við framkvæmd á atkvæðagreiðslu vegna afgreiðslu kjarasamninga og um vinnustöðvanir skv. sérstakri bókun ASÍ og SA hjá ríkissáttasemjara.

Sjá nánar Reglugerð um leynilega allsherjar atkvæðagreiðslu meðal félagsmanna aðildarsamtaka ASÍ og bókun hjá ríkissáttasemjara 6.4 2017.

Fari fram skv. reglugerðinni almenn leynileg póstatkvæðagreiðsla eða almenn leynileg rafræn atkvæðagreiðsla meðal félagsmanna um gerðan kjarasamning gildir niðurstaða hennar óháð þátttöku.

Kjarasamningur felldur

Ef kjarasamningur er felldur verður ekki byggður réttur á honum, hvorki fyrir þann tíma sem liðinn er né það sem á eftir fer.

Var efnið hjálplegt?

Takk fyrir að hjálpa okkur að bæta vefinn!

Vinsamlegast merktu við ástæðu

Í stuttu máli *
Fela
Tengill á forsíðu ASÍ

Alþýðusamband Íslands er stærsta fjöldahreyfing launafólks á landinu. ASÍ er samband 47 stéttarfélaga á almennum vinnumarkaði.

Alþýðusamband Íslands
Guðrúnartúni 1 • 105 Reykjavík
kt. 420169–6209

  • 53 55 600
  • asi@asi.is
  • Facebook-síða ASÍ
  • YouTube-rás ASÍ

VINNURÉTTUR

  • Um vinnuréttarvefinn
  • Vinnuréttur

FRÉTTIR OG ÚTGÁFA

  • Fréttir
  • Útgáfa
  • Samstarfsverkefni
  • Hlaðvarp
  • Sjónvarp ASÍ

UM ASÍ

  • Hvað er ASÍ?
  • Þing
  • Forseti
  • Starfsfólk

Vafrakökur

Við notum vafrakökur til að bæta vefinn. Fyrir frekari upplýsingar getur þú skoðað skilmála um meðferð persónuupplýsinga á vefnum.

Notkunarskilmálar um persónuvernd

Veldu leið til að hafa samband við ASÍ

Tölvupóstur Algengar spurningar