Evrópskur vinnuréttur

Á grundvelli EES-samningsins sem tók gildi 1994 hafa fjölmargar reglur á sviði vinnu- og félagsmála verið lögfestar og/eða teknar upp í kjarasamninga aðila vinnumarkaðarins hér landi. Þessar reglur eru í formi tilskipana og fjalla að stærstum hluta um skyldur atvinnurekanda og starfsmanna þeirra á sviði vinnuverndarmála. Markmið um jafnrétti kvenna og karla á vinnumarkaði er einnig efni margra tilskipana sem og almenn réttindi launafólks s.s. um rétt þess til upplýsinga og samráðs í fyrirtækjum. Hér verður meginefni þessara tilskipana gerð skil, þ.m.t. með vísan til helstu dóma sem kveðnir hafa verið upp um efni þeirra hjá Evrópudómstólnum annars vegar og EFTA-dómstólnum hins vegar.

Þessar reglur falla í þrjá meginflokka:

Á sviði vinnuréttar

• Réttindi varðandi hópuppsagnir og aðilaskipta að fyrirtækjum.
• Ábyrgð á launum við gjaldþrot.
• Réttur starfsmanna til að fá ráðningar- og starfskjör sín staðfest skriflega.
• Réttindi starfsmanna sem vinna tímabundið í öðrum aðildarríkjum.
• Reglur á sviði upplýsinga og samráðs.
• Réttindi starfsmanna í hlutastörfum og í tímabundnum ráðningum.

Á sviði vinnuverndar

• Vinnutímatilskipunin, sem kveður m.a. á um hámarksvinnutíma launafólks og daglega og vikulega lágmarkshvíld.
• Réttur þungaðra kvenna, kvenna sem nýlega hafa alið börn og sem eru með börn á brjósti.
• Vinnuvernd barna og unglinga.
• Rammatilskipun um vinnuvernd, sem setur ramma um aðbúnað og vinnuverndarstarf  á vinnustöðunum.
• Reglur um húsnæði vinnustaða, öryggismerkingar á vinnustöðum, persónuhlífar o.fl.

Á sviði jafnréttismála

• Jafnrétti til launa og starfa.
• Sönnunarbyrði í jafnréttismálum.
• Foreldraorlof ásamt reglum um réttarstöðu þungaðra kvenna.
• Jafnrétti til almannatrygginga.